ในหลักปรัชญาของจีน รวมถึงโหราศาสตร์ ดวงจีน ฮวงจุ้ย แพทย์แผนจีน มักกล่าวถึงหลักการก่อเกิด(ส่งเสริม)และหักล้าง(ควบคุม)พลังซึ่งกันและกันของ ธาตุ(พลัง)ทั้ง 5 ธาตุ อยู่เสมอๆ ซึ่งหลายๆท่านอยากจะรู้ที่มาที่ไป ว่ามากจากไหน คิดคำนวนกันอย่างไร ให้ติดตามอ่านบทความนี้ไปจนครบทุกๆตอน ซึ่งจะช่วยให้ท่านเข้าใจอภิปรัชญาขั้นสูงนี้ได้มากยิ่งขึ้นตลอดจนนำไปปรับใช้ร่วมกับแนวคิดที่ในศาสตร์ที่ท่านกำลังศึกษาอยู่
เพื่อที่จะได้เข้าใจรากฐานของปรัชญา 5 ธาตุนี้ท่านจะต้องค่อยๆทำความเข้าใจไปทีละขั้นตอน ซึ่งคนจำนวนมากเข้าใจว่าหลักปรัชญา 5 ธาตุของจีนเป็นระบบอีกระบบหนึ่งเป็นของเฉพาะตัว และไม่เหมือนกับหลักปรัชญาของศาตร์ตะวันออกอื่นๆ ซึ่งเป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง กรุณาอ่าบทความ สองบทความนี้ประกอบ
ดวงจีน-ดวงไทย ใช่อื่นไกลพี่น้องกัน –วิเคราะห์ทฤษฎี หลักฮะ ซาฮะ 地支六合,三合与泰式命理学。
ความแตกต่างเรื่อง “ธาตุ” ทั้ง 5 ของจีน กับ ธาตุ 4 แบบไทยและฮินดู
ในกรณีนี้เราจะมาอธิบาย ที่มาที่ไปของระบบปฏิกิริยา 5 ธาตุ กันก่อน บทความที่แล้วได้อ้างถึง 5 ธาตุว่ามาจากดาวเคราะห์ 5 ดวงในระบบจักราศี นั่นก็คือ 1.ดาวเสาร์(ดาวพลังธาตุดิน) 2.ดาวศุกร์ (ดาวพลังธาตุทอง) 3.ดาวพุธ (ดาวพลังธาตุน้ำ) 4.ดาวพฤหัส (ดาวพลังธาตุไม้) 5. ดาวอังคาร (ดาวพลังธาตุไฟ) ซึ่งเป็นที่รู้กันอยู่แล้วว่า ทั้ง 5 มีลักษณะส่งเสริมกันและควบคุมกันซึ่งกันจนเกิดความสมดุลย์ และเกิดพลังงานขึ้นมาได้
ก.ในด้านส่งเสริมและก่อเกิด
1) (พลังดาว) ธาตุดินก่อเกิด/ส่งเสริม ธาตุทอง หรือ ดาวเสาร์土星 เสริมพลังให้กับ ดาวศุกร์金星
2) (พลังดาว) ธาตุทองก่อเกิด/ส่งเสริม ธาตุน้ำ หรือ ดาวศุกร์ 金星เสริมพลังให้กับ ดาวพุธ水星
3) (พลังดาว) ธาตุน้ำก่อเกิด/ส่งเสริม ธาตุไม้ หรือ ดาวพุธ水星เสริมพลังให้กับ ดาวพฤหัส木星
4) (พลังดาว) ธาตุไม้ก่อเกิด/ส่งเสริม ธาตุไฟ หรือ ดาวพฤหัส木星เสริมพลังให้กับ ดาวอังคาร火星
5) (พลังดาว) ธาตุไฟก่อเกิด/ส่งเสริม ธาตุดิน หรือ ดาวอังคาร火星เสริมพลังให้กับ ดาวเสาร์土星
***หมายเหตุ-ในขั้นนี้กรุณาอย่าแปลว่า การทำให้เกิด หรือ การก่อเกิด จะทำให้ความหมายเพี้ยนไป ควรจะแปลว่า harmonic หรือการกลมกลืนกัน หรือการเข้ากันได้ หรือการส่งเสริมกันระหว่างสองพลังดาว
ข.ในด้านจำกัดและควบคุม
1) (พลังดาว) ธาตุดินควบคุมธาตุน้ำ คือ ดาวเสาร์ 土星จำกัด/ควบคุมพลัง ดาวพุธ 水星
2) (พลังดาว) ธาตุน้ำควบคุมธาตุไฟ คือ ดาวพุธ 水星จำกัด/ควบคุมพลัง ดาวอังคาร 火星
3) (พลังดาว) ธาตุไฟควบคุมธาตุทอง คือ ดาวอังคาร 火星จำกัด/ควบคุมพลัง ดาวศุกร์ 金星
4) (พลังดาว) ธาตุทองควบคุมธาตุไม้ คือ ดาวศุกร์ 金星จำกัด/ควบคุมพลัง ดาวพฤหัส 木星
5) (พลังดาว) ธาตุไม้ควบคุมธาตุดิน คือ ดาวพฤหัส 木星จำกัด/ควบคุมพลัง ดาวเสาร์ 土星
***หมายเหตุ-ในขั้นนี้กรุณาอย่าแปลว่า การพิฆาต หรือ การทำลาย จะทำให้ความหมายเพี้ยนไป ควรจะแปลว่า การจำกัดพลัง หรือ ควมคุม พลังงาน
ระยะเชิงมุมควินไทน์-ไบควินไทน์
อธิบายแผนภูมิปฏิกิริยา 5 ธาตุ
แผนภูมิอธิบายความสัมพันธ์ข้างต้น เป็นแผนภูมิที่อธิบายพลังงานของจักรวาลที่มีผลต่อโลก ชีวิตและทุกๆสรระสิ่งในจักรวาลนี้ ท่านจะต้องเข้าใจว่า ไม่ควรแยกออกจากกันระหว่าง ขั้นตอนการส่งเสริมและควบคุม เพราะทั้งสองคือระบบอันเดียวกัน หากจะแยกออกเป็นส่วนที่เป็นฝ่ายส่งเสริมด้านเดียว จะไม่เกิดพลังงานใดใดขึ้น
แผนภูมิอันนี้มาจากดาวเคราะห์ทั้ง 5 สัมพันธ์กันอย่างเป็นระบบในรูปแบบระยะเชิงมุม ที่โหราศาสตร์ตะวันตกเรียกว่า มุม The quintile aspect (ควินไทน์ -อักษรย่อใช้ Q) ซึ่งมีระยะเชิงมุมระหว่างกัน 2 ดาวเคราะห์เท่ากับ 72 องศา ซึ่งถือว่าเป็นระยะเชิงมุมแห่งการสร้างสรรค์ ก่อให้เกิดกำลังในทางดุลยภาพ (harmonic) หรือ การกลมกลืนกัน หรือการเข้ากันได้ ระหว่างสองพลังดาว
ดังนั้นความหมายนี้จะไม่ใช่การก่อเกิด แบบที่เราเข้าใจ ภาษาจีนใช้คำว่า 生เซิง-การเกิด ไม่ใช่การก่อเกิด เพราะหาก 生เซิงแปลว่าเกิด ก็ต้องคู่กับคำว่า “ดับ” (灭เมี่ย-ดับ) หรือไม่ก็ต้องคู่กับคำว่า “ตาย” (死สื่อ-ตาย) ในบริบทนี้โหราศาสตร์จีนท่านใช้คู่กับคำว่า เค่อ 克 (ควบคุม) ดังนั้น 生-克 (เซิง-เค่อ) ต้องแปลว่า “การส่งเสริมและควบคุม” ไม่ใช่ “การก่อเกิดและพิฆาต” ในบริบทนี้
24 ฤดูสารทกับคลื่นฮาโมนิก
คำว่า harmonic หมายถึงระยะเชิงมุมที่แบ่งออกมาเป็นส่วนๆ –โดยมีรายละเอียดดังนี้
A. ระยะเชิงมุมหลัก Major Aspects
1. Conjunction 0 องศา , 2.Opposition 180 องศา,3.Trine 120 องศา ,4.Square 90 องศา 5.Sextile 60 องศา
B. ระยะเชิงมุมรอง Minor Aspects
1.Semi-square 45 องศา, 2.Sesquiquadrate 135 องศา, 3. Semi-sextile 30 องศา, 4.Quincunx 150 องศา
C. ระยะเชิงมุมพิเศษ Distinction Aspects
1.Quintile 72 องศา ,2.Biquintile 144 องศา ,3.Decile 36 องศา
- ในแง่ของพลังงานด้านส่งเสริม เราจะเห็นได้ว่าจักราศีได้ถูกแบ่งออกเป็น 5 ส่วนเท่าๆกัน และมีดาวเคราะห์ทั้ง 5 สถิตในมุมทั้ง 5 แต่ละดวงห่างกันมีระยะ quintile 72 องศา (72*5 เท่ากับ 360 องศา) และดาวแต่ละดวงมีลักษณะเกื้อหนุนกันต่อกันเป็นทอดๆ หมุนเวียนกันอย่างไม่มีที่สิ้นสุด และวัฏฏจักรนี้จะปลดปล่อยพลังงานออกมาอย่างมหาศาล ไม่มีที่สุดจนกระทั่งจักรวาลเกิดความพินาศ แต่ทำไมจักรวาลจึงสถิตดำรงคงอยู่ได้ไม่พินาศไป ก็จะต้องมีพลังอีกตัวหนึ่งมาช่วยคานพลังอันนี้เอาไว้ เพื่อให้เกิดความสมดุล เราเรียกว่าการควบคุมพลังงาน
- ในแง่ของพลังงานด้านควบคุม จากแผนภูมิข้างต้น จักราศีถูกแบ่งออกเป็นเหมือนข้างต้น แต่มีระยะองศาที่ต่างกับข้างต้นเป็น 2 เท่าหรือเรียกว่า The bi-quintile aspect (ไบควินไทน์-อักษรย่อใช้ bQ) (144*2.5 เท่ากับ 360 องศา) ให้ความหมายเป็น harmonic เหมือนข้างต้นแต่เข้มข้นกว่าจนกลายเป็นการควบคุมและจำกัด
- ในการอธิบายความสัมพันธ์ จากแผนภูมิข้างต้นเราได้บอกเอาไว้ว่าต้องแผนภูมิเป็นหนึ่งเดียวกันจะแบ่งแยกมิได้ เพราะ พลังทั้งหมดจะต้องเกื้อกูลส่งเสริมกันเป็นวัฏฏจักร
- พลังธาตุไม้-ควบคุม-ธาตุดิน ก่อน ธาตุไฟจึง –ส่งเสริม-ธาตุดิน
- พลังธาตุไฟ -ควบคุม-ธาตุทอง ก่อน ธาตุดินจึง –ส่งเสริม-ธาตุทอง
- พลังธาตุดิน -ควบคุม-ธาตุน้ำ ก่อน ธาตุทองจึง –ส่งเสริม-ธาตุน้ำ
- พลังธาตุทอง -ควบคุม-ธาตุไม้ ก่อน ธาตุน้ำจึง –ส่งเสริม-ธาตุไม้
- พลังธาตุน้ำ -ควบคุม-ธาตุไฟ ก่อน ธาตุไม้จึง –ส่งเสริม-ธาตุไฟ
ทั้งหมดนี้คือวงจรแห่งพลังงานที่สมดุล ก่อให้เกิดสรรพสิ่งทั้งปวงในจักรวาลนี้
แผนภูมิ 5 ธาตุแบบตะวันตก
เหตุผลทำไมจึงต้องแบ่งเป็น 5 ส่วน (Quintile)
ในโหราศาสตรโบราณแขนงต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นกรีก โรมัน ฮินดู และ ชาวมายัน ต่างก็คติทฤษีของพลังในเรืองมุมสัมพันธ์ทั้ง 5 อย่าง และ ก่อให้เกิดวัฏฏจักร พลังแห่งชีวิต และปฏิทินระบบพิเศษที่คำนวนจากวงรอบของดาวศุกร์ เหมือนปฏิทินของชาวมายา
1.ในโหราศาสตร์ฮินดู ภารตะ มีการแบ่งจักรวาลออกเป็นส่วนๆ มีขนาดต่างๆกัน และมีส่วนที่เรียกว่า ปัญจมางศะ หรือ ปัญจางศะ คือการแบ่งราศีออกเป็น 5 ส่วนๆ ละ 06° ซึ่งแสดงความหมายถึง”พลังงาน”โดยเฉพาะ โดยให้ดาวครอบครองทั้งหมด 5 ดวง ตามกฎดังนี้
- ราศีเพศชาย ( คี่ ) ให้ดาวเกษตรเข้าครอบครองดังนี้ ๓ , ๗ , ๕ , ๔ , ๖
- ราศีเพศหญิง ( คู่ )ให้ดาวเกษตรเข้าครอบครองดังนี้ ๖ , ๔ , ๕ , ๗ , ๓
2.เป็นคลื่นความถี่เฉพาะของพลังงานเสียง(การสั่นสะเทือน) เรียกว่า คลื่นฮาโมนิค จีนโบราณมีเสียงดนตรี 5เสียง เรียกว่า “五声之节(宫、商、角、徵、羽五声的节奏)
3.การโคจรของดวงอาทิตย์ทุกๆ 73 วัน ดวงอาทิตย์จะโคจร 72 องศา และใน1 ปี 73*5 เท่ากับ 365 วันเป็นระยะเชิงมุม quintile 5 ส่วนพอดี
4. เป็นการคำนวณในระบบปฏิทินของดาวศุกร์ หรือ ปฏิทินชาวมายัน ซึ่ง ทุกๆ 584 วัน ดาวศุกร์ จะโคจรผ่านหน้าดวงอาทิตย์ ในตำแหน่งตรงกันกับโลก ซึ่งจะอธิบายในหัวข้อระบบปฏิทินต่อไป
5.ทฤษฎี 5 ส่วน นี้มีส่วนสัมพันธ์กับ ค่าอัตราส่วนทองคำ golden ratio หรือ Phi (ɸ) เป็นค่าคงที่ทางคณิตศาสตร์ที่ไม่มีเหตุผลชัดเจน มีค่าประมาณ 1.6180339887 ซึ่งมีค่าเป็นทศนิยมไม่รู้จบ /รากไม่รู้จบ /เศษส่วนไม่รู้จบ บางคนเชื่อว่าเป็นสัดส่วนของร่างกายมนุษย์ และสัดส่วนของสรรพสิ่งต่างๆ
7.ส่วนวิชาการสมัยใหม่นิยมแบ่งประเภทสิ่งต่างๆที่แตกต่างกัน 5 ประเภท(ระดับ) เช่น 1.มากกว่า 2.มาก 3.กลาง 4.น้อย 5.น้อยกว่า นิยมใช้ในวิชาสถิติ
8.ทฤษฎี 5 ส่วน นี้มีส่วนสัมพันธ์กับ Pentagram หรือวัฏฏะแห่งพลังงาน
อาคารเพนตากอนของสหรัฐ
ปฏิกิริยา 5ธาตุ -ระยะเชิงมุม ควินไทน์ (Quintile) กับรูปทรง (Pentagram)
รูปทรงนี้มากจากภาษากรีกเรียกว่า (pentagrammon) หมายถึงเส้นทั้ง 5 ส่วนวงกลมรอบมุมแฉกทั้ง 5นั้นเรียกว่า pentacle ซึ่งรูปทรงเรขาคณิตนี้ มีมาตั้งแต่สมัยโบราณทั้งในอารยธรรมตะวันออกและตะวันตก ความหมายรวมมักหมายถึงพลังงานแห่งจักรวาลและ ซ่อนความหมายในเชิงคณิตศาสตร์เอาไว้มากมาย จนเป็นกลายสัญลักษณ์แห่งความเร้นลับ และอำนาจ สังเกตจากยุคปัจุบันนำไปสื่อถึงความมีอำนาจในการปกครอง เช่น ธงชาติต่างๆ และแม้แต่กระทรงกลาโหมของสหรัฐก็นำไปสร้างเป็นอาคารที่ทำการของกลาโหม บอกเป็นนัยว่าตนมีพลังอำนาจสูงสุด
