ตำรา นรลักษณ์ศาสตร์
ตำราพรหมชาติฉบับสมบูรณ์
โดย สำนักพิมพ์อำนาจสาส์น
(ฉบับเค้าความของพระมหามณเฑียร แปลทูลเกล้าถวายรัชกาลที่ 1)
ประวัติตำราเล่มนี้ พระมหามณเฑียร แปลจากต้นฉลับภาษาจีน ซึ่งเป็นของซินแส (หมอดู) ที่มีชื่อเสียง
ในรัชกาลที่ 1 ได้ทรงถือว่าตำราเล่มนี้เป็นคู่มือในการคัดเลือกคนเข้ารับราชการในสมัยนั้น
เกี่ยวกับซินแส เจ้าของเดิมของตำรานี้ ผู้เรียบเรียงใคร่ขอเล่าประวัติให้ผู้อ่านทราบ เบื้องต้น ดังต่อไปนี้
อดีตกาล สมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศแห่งกรุงศรีอยุธยา เช้าวันหนึ่งมีภิกษุ 2 รูป ออกบิณฑิบาตรเป็นปกติ
และกำลังจะเดินเข้าไปรับบิณฑบาตในพระมหาราชวัง ระหว่างทางได้พบซินแสที่นั่งอยู่ริมทางหัวเราะท่าทางขบขัน
ภิกษุทั้งสองจึงเดินเข้าไปถาม ซินแสคนนั้นได้บอกว่า ท่านทั้งสองต่อไปภายหน้าจะได้เป็นกษัตริย์ครองบัลลังก์ในขอบขัณฑสีมาเดียวกัน ดังโคลงซึ่ง น.ม.ส. แต่งไว้ว่า
เกิดมาข้าพเจ้าไม่ เคยเห็น
สองสหายหลายประเด็น เด่นชี้
ภายหน้าว่าจักเป็น ปิ่นกษัตริย์
นั่งอยู่คู่กันฉะนี้ แน่แล้วชวนหัว
ภิกษุทั้งสองรูปแลกใจ จึงตอบซินแสไปว่า
สองข้าอายุใกล้ เคียงกัน
ทั้งคู่จะทรงขัณฑ์ ผิดเค้า
เป็นกษัตริย์ร่วมรัฐบัล- ลังค์ร่วม ไฉนนอ
เห็นจะสัดตวงข้าว แม่น้ำคำทาย
ภิกษุองค์หนึ่งช่อว่า ภิกษุสิน (พระเจ้าตากสิน) อีกองค์หนึ่งชื่อภิกษุด้วง (พระพุทธยอดฟ้าฯ) ขณะนั้นไมได้
เชื่อคำซินแสเลย แต่ต่อมาคำทำนายของซินแสได้เป็นความจริง ดังปรากฏในประวัติศาสตร์แล้ว
ซินแสผู้นี้เอย บอกตำราเล่มนี้เขาเคยเล่าเรียนมาจากบรรพบุรุษ ต่อมาพระมหามณเฑียร จึงแปลขึ้นทูลเกล้าถวายรัชกาลที่หนึ่ง ทรงใช้เป็นคู่มือเลือกคนเข้ารับราชการในสมัยของพระองค์ และในปัจจุบันนี้ ต้นฉบับยังคงเหลือในหอสมุดแห่งชาติ และผู้รวบรวมได้รวมลักษณะคน ค้นคว้าจากตำราต่างประเทศมารวมไว้ด้วยหวังว่าคงจะให้สารประโยชน์แก่ผู้อ่านไม่มากก็น้อย
ต่อไปนี้ จะเริ่มคำทำนายลักษณะคน ตามตำราหลายอาจารย์ เพื่อผู้อ่านจะได้นำไปพิจารณา สังเกตบุคคลที่คบหาสมาคมต่อไป
ตำรับนรลักษณ์ศาสตร์ (ฉบับเค้าความของพระมหามณเฑียร แปลทูกเกล้าถวายรัชกาลที่ 1)
หน้าผาก คือ บริเวณเหนือคิ้วขึ้นไปถึงไรริมผมส่วนกว้าง นับระหว่างปลายคิ้วทั้งสองข้างขึ้นไป
1. ผู้ใดหน้าผากกว้างไรผมเสมอกัน หน้าผากสูง ท่านว่าท่านผู้นั้นแม้จะเกิดในตระกูลต่ำ แต่มีบุญวาสนาจะได้เป็นพระยามหาอำมาตย์แล
2. ถ้าผู้ใดหน้าผากกว้าง ไรผมเป็นง่ามดูแต่พองาม ท่านว่าผู้นั้นเป็นคนมีปัญญา สติความนึกคิดรอบคอบเฉลียวฉลาดยิ่งนัก
3. ผู้ใดคิ้วทั้งคู่ดกดำและแข็งมาก ท่านว่าผู้นั้นอาภัพ แม้เกิดในสกุลสูงก็ผลาญสกุลมิดีเลย
4. ผู้ใดมีเง่าจมูกหักปลายจมูกโด่ง ผู้นั้นใจคอเหลาะแหละไม่แน่นอน เป็นผู้นำคนไม่ได้
5. ผู้ใดสันจมูกเสมอกัน มีปลายจมูกโด่งรูจมูกพอเหมาะพอควร ท่านว่าจมูกสิงห์ ผู้นั้นมีอำนาจ เป็นเจ้าคนนายคน แม้ไม่ทำราชการก็ต้องเป็นผู้มีบุญอำนาจวาสนา ไม่ทุกข์ร้อนใจเลย
6. ผู้ใดยังหนุ่มสาวแต่ใบหน้าบิดเบี้ยว หรือมีแก้มตอบ โหนกแก้มทั้งสองข้างโปนออกมา ท่านว่าผู้นั้นขี้โรค มีความเดือดร้อนใจเสมอ แม้จะมีเงินทองก็หาความสุขมิได้
7. ผู้ใดมีดวงหน้าเต็มอิ่มเอิบรูปไข่หน้าผากกว้างเสมอกัน ท่านผู้นั้นมีอำนาจวาสนาดังราชสีห์มักได้เป็นใหญ่ มีคนอุปถัมภ์ชุบเลี้ยง ไม่เดือดร้อนเลย
- หญิงใดหน้าผากกว้างและคางเหลี่ยม แก้มทั้งสองอิ่มเอบ ท่านว่าผู้นั้นเป็นสตรีมีบุญจะได้เป็นนางพระยา มีทรัพย์สมบัติ ข้าบริวารมาก
- หญิงใดหน้าผากกว้าง วัดจากคิ้วขึ้นไปเกิดกว่าฝ่ามือ และมีเส้นผมบางและห่างท่านว่าหญิงนั้นอาภัพขี้โรค ใจคอดุร้าย จิตใจไม่สมประกอบ มักเป็นจิตประสาทแล
- ชายใดหน้าผากกว้าง แต่ไรผมเหนือคิ้วทั้งสองเป็นง่าม ท่านว่าหัวล้านง่ามถ่อ ถ้าไม่มากนัก เป็นคนมีสติปัญญา ไม่ร่ำรวย ไม่ยากจน พอมีพอกิน แต่จะได้เป็นครูบาอาจารย์ คนทั่วไปแล
- ชายใดหัวล้านแง่เถิกล้อมวงกลม มีหย่อมผมอยู่ประปรายที่ระหว่างกลางคิ้วทั้งสอง ท่านว่าผู้นั้นมีอำนาจวาสนา ยศตำแหน่งสูง แต่ต้องเลี้ยงบริวารด้วยเงินหว่านมีแต่พระเดชไม่มีพระคุณ ท่านว่าผู้ชายผู้นั้นใหญ่โตก็กลัวระแวงศัตรูอยู่ตลอดเวลาแล
- ชายผู้ใดหัวล้านเตียนโล่งเฉพาะด้านหน้า ไปมีผมดำด้านหลัง ท่านว่าชายผู้นั้นอาภัพ แต่มิตรสหายสนับสนุน ได้ดีเพราะคนอื่น ไม่มีหัวคิดริเริ่มของตัวเอง
- ชายใดหน้าผากแคบ หัวคิ้วกับไรผมเกือบชิดกัน ท่านว่ามีปัญญาทึบคิดสั้นเห็นแก่ตัว รู้หลบเป็นปีกรู้หลีกเป็นหาง ชอบเอาเปรียบคนแล
- ชายใดหน้าผากแคบ ใบหน้าแหลมเอิบอิ่มแก้มยุ้ย คางแหลม ใต้คางมีเนื้อยุ้ย (คางสองชั้น) ท่านว่า ชายผู้นั้นกิเลสตัณหามาก ไม่รู้อิ่มในกามคุณชอบผิดลูกผิดเมียเขา เป็นคนมีหัวคิดริเริ่ม ดีแต่พูด ทำไม่เป็น แต่มีอำนาจมีทรัพย์สมบัติ ข้าบริวารมากแล
- ชายใดหัวล้านและกระหม่อมเตียนโล่ง ท่านว่า เป็นคนเจ้าปัญญา ปากกับใจไม่ตรงกัน เลี้ยงตัวไม่รอด ได้ดีเพราะผู้อื่นแล
- ชายใดหน้าผากกว้าง แต่คางแหลม ริมฝีปากเล็กมักเป็นคนแพ้ฟันคนอาภัพ ทางเพศหาความสุขมิได้ แม้จะมีเงินทองมาก
- ชายใดหน้าผากกว้าง หัวล้านง่าม (ปากฉลามใบหน้าสี่เหลี่ยม) คิ้วพอดูงาม ท่านว่า สติปัญญาเลิศคนจะได้เป็นหัวหน้า สมณะชีพราหมณ์ ครูบาอาจารย์คนทั่วไปแล
- ชายใดหน้าผากยื่นคิวโก่ง ตาลึก ขมับตอบ ชายผู้นั้นมักอาภัพหาความสุขมิได้ แม้จะมีเงินทองก็เดือดร้อนใจเสมอแล
- ชายใดหน้าผากแคบ แก้มยุ้ย คางแบน ท่านว่า เป็นคนอาภัพ ไม่มีอำนาจวาสนา สติปัญญาน้อย เป็นหัวหน้าคนมิได้แล
8. ถ้าชายใดหน้าเสมอกัน หน้ากว้างพอสมควรเป็นคนมีบุญวาสนา เป็นเจ้าคนนายคนแล
9. ถ้าชายใดหน้าผากกว้าง ไรผมสูงขึ้นไป เป็นพ่อค้าวานิชดี มักร่ำรวยเงินทอง และข้าบริวารมากแล
10. ถ้าชายใดหน้าผากใหญ่ แต่แคบแหลม ผู้นั้นมักมีทุกข์มาก
11. ชายใดหน้าบาง คางยื่น กระดูกแก้มโหนกเหี่ยวแห้ง ผู้นั้นมีปัญญาความคิดน้อย ทรัพย์น้อยจะเข็ญใจแล
12. ชายใดหน้าผากบวม จมูกแบน จะเข็ญใจแล
- ชาย-หญิงใด มีหน้าผากรอยย่น ริ้วรอยหลาย ๆ เส้นขวางไปตามคิ้ว ท่านว่า เป็นคนเจ้าทุกข์ มีทรัพย์สมบัติก็ทุกข์ มักคิดฆ่าตัวตายโดยไม่มีเหตุผลแล
- ชาย-หญิงใด ระหว่างคิ้วมีรอยย่นเห็นได้ชัดมักเป็นคนแพ้สายตา มีสติปัญญาเลี้ยงตัวได้ แต่อาภัพพี่น้องน้อยแล
- ชาย-หญิงใด มีใบหน้าเอิบอิ่ม หน้าผากกว้างพอสมควรแก้มเอิบอิ่ม ท่านว่า ชายหญิงนั้นเป็นคนเจ้าปัญญา จะบริบูรณ์ด้วยทรัพย์บริวารมาก แต่หาความสุขไม่ได้แล
- ชาย-หญิงใด มีหน้าเล็ก หน้าผากแคบ ตัวอ้วนพีและเตี้ย ท่านว่าเป็นคนอาภัพพึ่งญาติพี่น้องมิได้ สติปัญญาน้อยและเข็ญใจแล
- ชาย-หญิงใด หน้าผากบวมผิดปกติ มีเนื้อมากแต่ตัวผอมเนื้อน้อยท่านว่า ชาย-หญิงนั้นขี้โรค สามวันดีสี่วันไข้ หาความสุขมิได้ แม้จะมีสมบัติมากก็ทุกข์ร้อนใจเสมอแล
สิทธิการิยะ อาจารย์ท่านำทนายไว้ ชายหญิงใดใบหน้าซีดเซียว แก้มผอมตอบเห็นกระดูก ท่านว่า จะเดือดร้อนใจตลอดเวลา หาความสุขกายสบายใจจริง ๆ มิได้แล
(หมายเหตุ ) คำทำนายเครื่องหมาย + นั้นเป็นของโหราจารย์ โบราณของไทยและต่างประเทศที่รวบรวมไว้
จึงนำมากล่าวไว้ในที่นี้ด้วย เพื่อให้ผู้อ่านได้นำไปประดับความรู้ในการสังเกตบุคคลที่เราสังคมด้วย ในวาระโอกาสอันสมควร)
ลักษณะจมูก
โบราณาจารย์ ท่านกล่าวไว้ว่าหน้าคนเราทั้งชาย และหญิงเปรียบเหมือนภูเขาห้าแห่ง กล่าวคือ
1. หน้าผาก คือ เนินเขา
2. แก้มข้างขวา คือ เชิงเขาและไหล่เขา
3. แก้มข้างซ้าย คือ เชิงเขาและไหล่เขา
4. คาง คือ หุบเขา
5. จมูก คือ ยอดเขา
จมูกคนเรามีรากหยั่งไปถึงปอด ถ้าแลคนเรามีความสุขสบายร่างกาย ปกติปอดก็เปิดทางลมให้หายใจปกติ
อนึ่ง จมูกเปรียบเสมือนคลังแห่งทรัพย์มหาศาลจะรู้กลิ่นดี – กลิ่นชั่ว แม้ตามองไม่เห็นก็ทำให้คนเรารู้ได้
ลักษณะจมูก
1. ถ้าชาย หญิงใด มีจมูกสูง ยาวลาดพอสมควรและตรง ท่านว่ามีทรัพย์มาก แม้เกิดในตระกูลต่ำก็ได้เป็นขุนนางแล
2. ช่อง (รู) จมูก เปรียบเสมือนประตูคลังสมบัติ ถ้าช่องจมูกหนา ปลายจมูกสูง ท่านว่า เป็นจมูกสิงห์ มีอำนาจวาสนาดีแล
3. ถ้าจมูกต่ำ แบน ปลายจมูกแหลม และช่องจมูกบาง เป็นคนตระหนี่มัธยัสถ์ ไม่เอาพี่เอาน้อง
4. ถ้าเง่าจมูกตรง ตั้งจมูกหักเป็นคนรักษาทรัพย์ไม่ได้แม้เกิดในสกุลเศรษฐีก็ยากจน อาภัพพี่น้องแล
5. ถ้าสันจมูกเป็นร่อง รูจมูกใหญ่ผิดปกติ เป็นคนโหดร้าย เอาแต่ใจตนเองนิสัยเกเร มักเป็นคนอันธพาลแล
6. ถ้าจมูกเล็กผิดปกติ เป็นคนหน้าไหว้หลังหลอก ทำคุณไม่ขึ้น ทำแต่ให้โทษ ควรเว้นให้ไกลจะดีกว่าแล
7. ถ้าจมูกยาวเกือบเท้าหน้าผาก เป็นเนินมาพอเหมาะพอควร รับใบหน้าท่านว่า เป็นคนมีบุญวาสนา มักเป็นเจ้าคนนายคนทั้งปวงแล
8. ถ้าดั้งจมูกต่ำ จมูกคดบิดเบี้ยว เป็นคนอายุสั้น และอาภัพมิตรสหาย มักทำอัตตวินิบาตกรรม
9. ถ้าจมูกแบนเสมอใบหน้า แถมตาเล็กข้างใหญ่ข้าง มักเป็นคนยากจนเข็ญใจ ไร้ญาติขาดมิตร นัยหนึ่งอายุสั้นแล
10. ถ้าจมูกเขิน ปลายจมูกแหงนขึ้นไป มองดูใบหน้าแลก้านรูจมูก ผู้นั้นเป็นคนอาภัพสามีภรรยา
11. ถ้าจมูกโต หนาและแข็ง จะมีทรัพย์และมีบริวารมาก
12. ถ้าจมูกเหมือนจมูกสิงโต จะมีปัญญาความคิดมาก มักจะเป็นหัวหน้าคนทั้งปวง
13. ถ้าจมูกเล็กแหลม จะยาวจนเข็ญใจ มีทรัพย์ก็รักษาไม่คุ้ม
14. ถ้าเง่าจมูกและระหว่างคิ้วมีกระดูกเสมอกันไม่เว้ามากนัก ผู้นั้นมักจะเป็นเจ้านายคนแต่อายุเยาว์วัย
15. ถ้าหน้าผากและจมูกและแก้มทั้งสอง และคางมีเนื้อเต็มเอิบอิ่ม เมื่อน้อย ไร้ทรัพย์แต่อายุ 30 ปี ไปจะร่ำรวยขนาดเศรษฐีแล
16. ถ้าจมูกโตและช่อง (รู) จมูกไม่เท่ากัน ท่านว่าเป็นคนใจง่าย ใจสับปลับได้ หน้าลืมหลัง ลืมบุญคุณคนง่ายแล
17. ถ้าแก้มตอบ หน้าผากแคบ คางสั้น แต่จมูกสูง ท่านว่าครอบครองทรัพย์ไม่คงนาน แม้ร่ำรวยก็จะยากจนเมื่อแก่
18. ถ้าจมูกสีเหลือง –แดง ท่านว่า หาเงินทองง่ายสุขกายสบายใจ
19. ถ้าจมูกดำหน้าขาว ท่านว่า มีข้าวของก็ไม่รู้จักใช้จ่าย ครองสมบัติมิได้แล
20. ถ้าจมูกโด่งมีปลายงุ้ม ท่านว่า เป็นคนเห็นแก่ตัว ไม่น่าคบแล
ริมฝีปาก
ตามตำราท่านว่า ริมฝีปาก เสมือนเจ้า ส่วนฟันเสมือนเสนาบดี ส่วนปากเสมือนประตูพระนคร และลิ้นเหมือนคนเข้าออกในพระนคร
1. ผู้ใดมีริมฝีปากตรง หนา ไม่บางไม่หนากว่ากัน ริมฝีปากแดงอยู่เสมอและริมฝีปากมีเส้นแสกมาก ทั้งเบื้องบนและเบื้องล่างเสมอกัน ท่านว่าผู้นั้นมีจิตใจโอบอ้อมอารี มีสามี-ภรรยา
ที่รักใคร่อยู่ด้วยกันตราบเท่าถือไม้เท้ายอดทองกระบองยอดเพชร มีความสุขยั่งยืนนานแล
2. ถ้าริมฝีปากทั้งสองหนา เบื้องบนคล้ายกระจับ มักเป็นคนมีวิชาความรู้ แต่ไม่สู้จะเป็นหัวหน้าคน
3. ถ้าริมฝีปากบาง ผู้นั้นกล้ากล่าวเท็จ พูดหาความจริงยาก
4. ถ้าริมฝีปากบนยาวหนา ผู้นั้นมักมีอายุยืน มีทรัพย์มาก
5. ถ้าริมฝีปากต่ำยาวและหนา ผู้นั้นเป็นคนมักได้มักกิน
6. ถ้าริมฝีปากแหลม มักจะเป็นคนยากจนเข็ญใจ
7. ถ้าริมฝีปากต่ำปลิ้นออกมา เป็นปากเลื่อย มักเลี้ยงตัวเองไม่ได้ ถ้ามีผัวเมีย ก็ต้องอาศัยเพศตรงข้าม
8. ถ้าริมฝีปากแดงระรื่น เวลายิ้มมักมีลักยิ้ม ท่านว่ามีเสน่ห์ ถ้าเป็นชายเจ้าชู้ เป็นหญิงมักเป็นนางพญาแล
9. ถ้าริมฝีปากแดงโดยไม่ต้องตกแต่ง เป็นคนมีบุญ มีทรัพย์สมบัติมาก ข้าทาสบริวารจงรักภักดี
10. ถ้าริมฝีปากซ้ำ ดำเขียว มักเป็นคนขี้โรคแรงน้อย อายุสั้น
11. ถ้าริมฝีปากแดงอ่อน ๆ จะมีคู่ครองเป็นที่เชิดหน้าชูตระกูล
12. ถ้าริมฝีปากยาว ฟันสั้น ท่านว่า อายุยืนแต่แพ้ฟันแล
13. ถ้าริมฝีปากแตก ขอบดำตลอด เป็นคนเข็ญใจ มักกามารมณ์จัด
14. ถ้าริมฝีปากยื่น คางบุ๋ม เป็นคนมีเสน่ห์มักรักศิลปะต่าง ๆ
15. ถ้าริมฝีปากดำเสมอ ๆ มักเป็นคนขี้โรคตลอดชีวิต
16. ถ้าริมฝีปากปิดไม่มิดมองเห็นฟัน เป็นคนอาภัพ มักเป็นโรคผอมแห้ง
17. ถ้าริมฝีปากเป็นเส้นเหมือนดอกไม้ จะมีทรัพย์สมบัติมาก
18. ถ้าริมฝีปากเหมือนตับไก่ ผู้นั้นจะยากจนเข็ญใจ แม้จะมีทรัพย์
19. ถ้าริมฝีปากเหมือนถ้ำ เจรจาเชื่อได้ รักษาวาจาดี
20. ถ้าริมฝีปากแดงและบางไม่ได้แน่เลย
ลักษณะปาก
ปาก ท่านทำนายไว้ว่าเป็นทวารแห่งทรัพย์สินเงินทอง คนเราจะดีหรือชั่วเลี้ยงตัวได้ เพราะปาก
ดังนั้น ปากคนเราจึงนับได้ว่าสำคัญมาก
1. ผู้ใดปากกว้าง ริมฝีปากคลุมฟัน แต่ริมฝีปากล่างเตื่อยยาวลงมามากท่านว่า เป็นคนอาภัพคุ้มข้าวของเงินทองไม่ได้แล
2. ผู้ใดปากไม่ตรงกัน ผู้นั้นพูดจาสามหาว พูดหาเรื่องร้ายให้ตนเอง มักมีสันดานเป็นโจรแล
3. ผู้ใดปลายริมฝีปากแหลมยื่นออกมา รูปปากเล็กท่านวา แพ้ฟันเป็นคนอาภัพคู่แล
4. ผู้ใดมีปากเป็นสี่เหลี่ยมรี มีขอบริมฝีปากเรียบ ๆ ท่านว่ามีทรัพย์มีบริวารมาก มักเป็นใหญ่กว่าคนทั้งหลาย
5. ผู้ใดมีริมฝีปาก แม้ไม่ได้ตกแต่งก็แดงเรื่อ ๆ ท่านว่า เป็นคนมีเสน่ห์ ใครเห็นใครรักชื่นชม
6. ผู้ใดปากกว่าง คางแหลม เวลายิ้มคางยื่น ท่านว่า มักเป็นคนมีชื่อเสียง และมีกามารมณ์หนัก มักมีเสน่ห์แรง
7. ผู้ใดมีริมฝีปากบนยาวกว่าข้างล่าง ท่านว่า คบยาก ดีแต่ต่อหน้า ลับหลังนินทาไม่น่าคบแล
8. ผู้ใดมีริมฝีปากบนมีไฝ จะได้เป็นเจ้าใหญ่นายโต จะมีชื่อเสียงมักมากชู้หลาย ผัว – เมีย และมักจะเป็นคนทำอะไรมีคนสนับสนุน
9. ผู้ใดปากกว้างลิ้นโต พูดไม่ค่อยชัด มักจะได้เป็นใหญ่และเป็นครู อาจารย์อาภัพคู่ครองแล
10. ผู้ใดปากกว้าง ไหล่กว้าง คางแบน ถ้าเป็นชายอาภัพ ถ้าเป็นหญิงท่านว่า ไฟฟ้าแรงสูงนักแล
11. ผู้ใดริมฝีปากกับจมูกเป็นร่อง ท่านว่า เป็นคนมีวิชาความรู้ แต่เอาตัวไม่ค่อยรอด ดีแต่ทำได้ให้ผู้อื่น ตัวเองพอเสมอตัว
12. ผู้ใดริมฝีปากเวลาปกติแต่ละข้างงุ้มขึ้นไปคล้ายกระจับ ท่านว่า เป็นคนใจรวนเรชอบการพนันขันต่อหาเพื่อนฝูงที่ซื่อสัตย์ต่อตนไม่ค่อยได้
13. ผู้ใดมีร่องจมูกลงมาริมฝีปากดูพองาม แก้มทั้งสองอิ่มเสมอ ๆ กัน ท่านว่า เป็นคนใจบุญ มักมีอายุยืน ไม่ขี้โรค
14. ผู้ใดมีร่องจมูกลงมาริมฝีปาก หรือที่มีคางมีร่องด้วย ถ้าร่องตรง พูดจามีหลักฐานไว้ใจได้ ถ้าร่องคด มักพูดจามีแต่เท็จ วาจาหากจะเชื่อควรเอาร้อยหารไว้ก่อน
15. ผู้ใดมีปากไม่กว้างไม่ใหญ่ เสมอกัน ท่านว่า เป็นคนพูดจริงทำจริงเอาตัวรอด แม้จะตกอยู่ในภาวะคับขัน ก็มีปฏิภาณหาทาเอาตัวรอดได้เสมอ
16. อนึ่ง ผู้ใดมีร่องจมูกบนริมฝีปากแบนมาก มักจะตายด้วยอาวุธเขี้ยวงาแล
17. ถ้าร่องจมูกแบนแคบ ล่างก็แคบ แต่กลางกว้าง ผู้นั้นมีลูกหลานมาก แต่จะพึ่งลูกหลานมิได้เลย จะได้รับความลำบากเกี่ยวกับลูก ๆ หลาน ๆ
18. ผู้ใดมีร่องจมูกคดและสั้น มักจะมีอายุสั้น มักจะมีโรคพยาธิเบียดเบียนให้ต้องเสียเงินเสียทองเสมอ
19. ผู้ใดถ้าร่องจมูกเหมือนไม่ไผ่ผ่าสอง ผู้นั้นท่านว่ามีอำนาจวาสนาชะตาสูงส่ง จะมีบุตรบริวารมาก จะมีชื่อเสียงเกียรติยศปรากฏไปทั่วสารทิศ
20. ผู้ใด ถ้าร่องจมูกแตกสองข้างและกลางเป็นครีบ เป็นเส้นขึ้นมามากผิดปกติ ท่านว่า ผู้นั้นมักจะเข็ญใจ อาภัพทั้งญาติมิตรและสมบัติ บริวาร
21. ถ้าริมฝีปากงามดี ผู้นั้นมักเจรจาซื่อตรง พอใจในวิชาความรู้
22. ถ้าริมฝีปากทั้งสองบางและแบน มักปากมากโกหกมาก ไว้ใจไม่ค่อยได้เลยต่อหน้าอย่างหนึ่ง ลับหลังอย่างหนึ่ง ตั้งนินทา
23. ถ้าริมฝีปากบนยาวและหนา ผู้นั้นอายุยืนแล
24. ถ้าริมฝีปากล่างยาวและหนา ผู้นั้นมักเห็นแก่กิน ไม่มีความเอื้ออารีญาติมิตรมักเห็นแก่ตัว
25. ถ้าริมฝีปากเหมือนมังกร จะมีทรัพย์และได้เป็นหัวหน้าคน แม้เกิดในตระกูลต่ำก็มีฐานะร่ำรวย แต่หาความสบายไม่ค่ยได้
26. ถ้าริมฝีปากเหมือนแพะ มักจะยากจนเข็ญใจและอาจจะเป็นขอทานเมื่อวัยกลางคน
27. ถ้าริมฝีปากแดงระเรื่อสม่ำเสมอ เป็นคนมีเสน่ห์มีสมบัติมาก ไม่ค่อยอดอยากแล
28. ถ้าริมฝีปากเป็นสีชมพูเสมอ ๆ จะได้คู่ครองที่ถูกใจอยู่ครองกันไปตลอดจนอายุขัย
29. ถ้าริมฝีปากแตกและดำจัด มักเป็นคนเข็ญใจ ขี้โรคตลอดอายุ
30. ถ้าริมฝีปากกว้างไม่หุ้มฟัน ท่านว่า เป็นคนอาภัพ มีความเศร้าโศกใจตลอดเวลา หาความสุขไม่ได้เลย
31. ถ้าริมฝีปากเบี้ยวไม่ตรงกัน มักเจรจาบิดเบือน หาความจริงไม่ได้มักเป็นโรคประสาทหรือโรคจิต
32. ถ้าริมฝีปากเป็นแสกหรือเส้นมาก ผิดปกติ จะมีลูกไม่สู้ดี เรื่องคู่ครองมักเป็นหม้าย
33. ถ้าริมฝีปากไม่มีแสกเป็นเส้นเสียเลย จะอาภัพลูก คือไม่มีลูกเลยแม้จะมีคู่ครองก็ไม่มีความสุขที่แท้จริง เจ้าราคะมากชู้หลายคู่นอน
34. ผู้ใดริมฝีปากกว้าง คางใหญ่ ไหล่กรอม ท่านว่า เป็นคนเจ้าเสน่ห์เจรจาเท็จก็มีคนเชื่อถือ เจ้าแห่งกามารมณ์ แม้จะมีสมบัติมากก็หาความสุขทางเพศไม่สมบูรณ์
35. ผู้ใดเวลายิ้มมีลักยิ้มทั้งสองข้าง ท่านว่าเป็นคนเจ้าเสน่ห์มีสติปัญญาดีแต่ใจน้อยพึ่งตัวเองไม่ได้ ถ้มีคู่ครองที่ไม่เหมาะสมมักจะทุกข์ในการครองเรือน
ลักษณะฟัน
ฟัน โบราณท่านถือว่าเป็นใหญ่กว่าบรรดากระดูกทั้งปวง ถ้าใครเลือดดีฟันจะทนทาน มิโยกคลอน ตราบเท่าชีวิตจะหาไม่
1. สิทธิการิยะ ผู้ใดมีฟันเป็นเหลี่ยม ยาว โต เรียบเสมอกัน ไม่สูงไม่ต่ำชิดกันดี ท่านว่า ผู้นั้นอายุยืนปราศจากโรคาพาธทั้งปวงแล
2. ถ้าฟันแหลม ยาว ห่าง สั้นและคด บิดเบี้ยวมักจะอายุสั้น มีโรคโลหิตจางเป็นประจำ
3. ถ้าฟันใด ตรง รากฟันแน่น ไม่เบี้ยวผู้นั้นซื่อตรง เจรจาพาทีน่านับถือ มีใจศรัทธา เชื่อมั่นต่อศาสนาและวิชาชีพ
4. ถ้าฟันห่าง แตก สั้น บ้างแหลม บ้างแห้งและเหลือง แสดงว่าเจรจากลับกลอก เชื่อได้เพียงครึ่งเดียวแล
5. ถ้าฟันข้างบนด้านหน้าใด ชิดกันดีไม่นูนดันเหงือกออกมา เจรจานับถือได้ แต่ตัวองมักเป็นคนขี้ขลาด เชื่อโชคลางทางไสยศาสตร์
6. ถ้าฟันโตห่างมาก หรือฟันเล็กแหลม สั้นบ้างกลมบ้าง และไรฟันดูดั่งคราดชักหญ้า ผู้นั้นจะแพ้ฟันเข็ญใจ มักตายโดยอุปัทวเหตุ
7. อนึ่งผู้ใดมีเขี้ยว (คือฟันที่อยู่ระหว่างซี่ที่ 4) เบื้องบนมุมปากทั้งสองข้าง ปลายแหลมมาก ท่านว่าเป็นคนมีเล่ห์กโลบาย เอาตัวรอดได้ดี มักมีมารยาทมาก แต่มีสติปัญญาดี ความรู้เลี้ยง
ตัวได้
8. ถ้าเขี้ยวเสมอฟันทั่วไป ไม่แหลมมากนัก ผู้นั้นมีทรัพย์มาก มีวาสนาวิชาความรู้ แม้จะน้อยก็เลี้ยงตัวได้แล
9. ถ้าฟันแห้งมีสีเทา ไม่บริสุทธิ์ ห่างบ้าง มักจะเป็นคนยากจนเข็ญใจ โลเล เที่ยวเตร่ อยู่ไม่เป็นที่เป็นทางแล มักขอทานเขาเลี้ยงชีพแล
10. ถ้าฟันเหมือนฟันนาคราช จะมีลูกที่มีวาสนาสูงได้พึ่งดูแล
11. ถ้าฟันเหมือนฟันราชสีห์ มักจะได้เป็นหัวหน้าเจ้าคนนายคนแล
12. ถ้าฟันซ้อนแทรกออกมาตรงเขี้ยวข้างเดียว เป็นชาย ท่านว่า มีลูกเมียมากแต่มักไม่เลี้ยงดู เป็นคนเอาจริงเอาจัง แต่เห็นแก่ตัวมาก
ถ้าเป็นหญิงเป็นคนมีเสน่ห์ แต่ได้คู่ครองที่ไม่ดีจะเดือดร้อนเสมอ ถ้ามีเขี้ยวซ้อนออกมาทั้งสองข้าง เป็นคนมีทุกข์ใจเสมอ
13. ฟันผู้ใดดูคล้ายฟันสุนัข เจรจาเชื่อยาก เห็นแก่กิน
14. ถ้าฟันขาว สะอาด บริสุทธิ์ มักเป็นคนซื่อตรงเรียนวิชาใด ๆ ก็ได้เป็นหัวหน้าคนทั่วไป
15. ถ้าฟันห่าง ขาวเหลือง แถมฟันโยกเย้ไปมา ท่านว่า อาภัพลูกและญาติพี่น้องแล
ลักษณะใบหู
1. ถ้าหูทั้งสองข้างอยู่ระดับเท่ากัน ไม่สูง ไม่ต่ำ ไม่โต ไม่เล็ก สมกับใบหน้า หูตรงช่องหูกว้าง และลึกจะได้เป็นขุนนาง อายุยืนแล
2. ถ้าหูยาวใบกว้าง ต่างหูยานมักเป็นสมณะชีพราหมณ์ ทรงศีลเป็นครูอาจารย์คนอื่นแล
3. ถ้าหูเล็กไม่รับใบหน้า แข็งกระด้าง ท่านว่าเข็ญใจ
4. ถ้าจับหูดูอ่อนนิ่มใบหูใหญ่ ขาว จะมีวาสนามีคนนับถือมากแล
5. ถ้าหูอยู่ระดับคิ้วหรือตา มักเป็นลูกผู้ดีมีวาสนา แต่หาชื่อเสียงไม่ได้มากนักแล
6. ถ้าหูอยู่ระดับต่ำกว่าคิ้วหรือตา และหย่อนยาน มักจะได้ยศถาบรรดาศักดิ์ เจ้าคนนายคนทั่วบ้านทั่วเมืองแล
7. ถ้าหูทั้งสองข้างใหญ่เล็กไม่เท่ากัน ท่านว่ามีปัญญามาก แต่มักเป็นคนหวงความรู้ มักเก็บตัวไม่สู้สมาคมกับเพื่อนฝูงเลย
8. ถ้าหากหูกลมพอดีกับใบหน้า ท่านว่า มีทรัพย์มากนักแล
9. ถ้าหูแหลมทั้งข้างบน ข้างล่าง ใบหูเรียว ๆ ท่านว่า ใจร้ายนักแล
10. ถ้าหูคล้ายหูหนูตอบไปข้างหน้า ใบหูเรียว ๆ ท่านว่า ใจร้ายนักแล
11. หูของผู้ใดมีหูแข็งกระด้าง มักเป็นคนหัวดื้อ เอาแต่ใจตัวเอง ถือมติตัวเป็นใหญ่ แม้จะได้เป็นเจ้านายคนก็มีแต่คนรังเกียจแล
12. หูของผู้ใดมีใบหูอ่อนนิ่ม ขาวสะอาด ไม่มีฝ้าไฝ ท่านว่า เป็นคนว่านอนสอนง่าย ถือมติส่วนรวม เป็นที่รัก เคารพของคนทั่วไป มักได้เป็นหัวหน้าคนทั้งปวงแล
ลักษณะบ่าและไหล่
บ่า หรือ ไหล่ ท่านว่า เป็นเครื่องหมายของคนเราว่า มีความก้าวหน้าดีหรือเป็นคนมีความซื่อสัตย์อย่างไรบ้าง
1. สิทธิการิยะ ผู้ใดมีไหล่ทั้งสองข้างกว้างหนา และเสมอกัน ท่านว่าผู้นั้นเป็นคนรักงาน รักหน้าที่ และมักเป็นใหญ่กว่าใคร ๆ แล
2. ผู้ใดไหล่ซ้ายสูงกว่าไหล่ขวา ท่านว่าพูดจาไม่ค่อยจริงจัง แต่ค้าขายดีนักแล
3. ผู้ใดไหล่ขวาสูงกว่าไหล่ซ้าย ผู้นั้นหาเงินทองรักษาไม่คุ้มแม้มีทรัพย์มรดกก็มักถูกหลอกลวงไปกันหมดแล
4. ผู้ใดไหล่ทั้งสองกว้าง คอตั้งตรง ศีรษะเชิดตรง เป็นคนเจ้าเสน่ห์ มีคนยำเกรง มักเป็นเจ้าคนนายคนแล
5. ผู้ใดไหล่กว้างแต่หัวไหล่เชิดขึ้น ตรงคอหลุบลง ท่านว่าเป็นคนขี้โรค มีปมด้อย เข้าสังคมไม่เป็น มักเป็นคนกรรมกรแล
6. ผู้ใดไหล่งุ้มโหนกคอสูง เป็นคนเจ้าอารมณ์ พูดสิ่งใดทำสิ่งใด มักเอาแต่ใจตนเอง
7. ผู้ใดไหล่ลู่ดูคล้ายกับคนหนาว ผู้นั้นมักเป็นคนอนาถาหาพึ่งมิได้ แม้จะมีทรัพย์ มีบริวาร ภายแก่ต้องหาเลี้ยงตัวเองแล
8. ผู้ใดไหล่บางเป็นเส้นเหมือนแผงคอม้า ผู้นั้นเป็นคนจับจด ทำอะไรได้หน้าลืมหลัง ไม่รักษาวาจาสัตย์ มักชอบทุจริตต่อหน้าที่แล
9. ผู้ใดไหล่เอนไปข้างหลัง หน้าอกนูนไปข้างหน้า มักเป็นคนมีทรัพย์ ใจคอกว้างขวาง ชอบเป็นคนเจ้าสำราญแล
10. ผู้ใดไหล่งุ้มไปข้างหลัง หลังโกง ผู้นั้นเป็นคนยากจนเข็ญใจ มักชอบทำอะไรผิดกฎหมาย พูดจาเชื่อไม่ได้ เอาเปรียบคนอื่นเสมอแล
ไหล่ เกจิอาจารย์ ท่านกล่าวไว้ว่า เป็นสถานเชิดชูเกียรติยศชื่อเสียง
1. สิทธิการิยะ หญิงชายใดมีอกผายไหล่ผึ่ง สม่ำเสมอกันดี ท่านว่าเป็นคนทำงานเก่ง เป็นที่รักของคนทั่วไปแล
2. ผู้ใดมีไหล่กรอมหุบไปข้างหน้า เวลาเดินหลังโกง คอตั้ง ผู้นั้นท่านว่าเป็นคนขี้โรค มักตายด้วยวัณโรคแล
3. ผู้ใดอกตั้งหลังแอ่น ไหล่แบะไปข้างหน้า เวลาเดินเอาหน้าท้องไปก่อน ท่านว่า ผู้นั้นเป็นคนเห็นแก่ตัว มีโทสะร้าย คิดเอาแต่ได้ ชอบวางตัวเป็นเจ้าคนนายคน แต่มักตายด้วยศัตรูสตราวุธ
4. ผู้ใดตะโพกผายไหล่ชิด เวลาเดินไหล่บิดไปมา ท่านว่าเป็นคนเจ้าอารมณ์ ชอบมากชูหลายคู่นอน ผัวเขาเมียใครไม่เลือกเลย
5. ผู้ใดอกผายไหล่ตรงเสมอกัน เวลาเดินศีรษะตั้งตรงท่านว่าผู้นั้นเป็นคนมีเสน่ห์ ใครเห็นใครรัก ชอบมาทักทายด้วย ดีนักแล
6. ผู้ใดไหล่ซ้ายทรุดต่ำกว่าไหล่ขวา ท่านว่าเป็นคนอาภัพ ทำมาหากินเลี้ยงชีพไม่พอปากพอท้อง ไร้ญาติขาดมิตรแล
7. ผู้ใดไหล่ขวาทรุดต่ำกว่าไหล่ซ้าย ท่านว่าเป็นคนอยู่ไม่ค่อยสุขสบายนัก ชอบทำงาน มีทรัพย์สมบัติจริง มักทุกข์กาย แต่สบายใจแล
8. ผู้ใดเวลาเดินมีไหล่ห่อ หลังค่อม ท่านว่าเป็นคนทำงานเก่ง เอาการเอางาน ไม่เห็นแก่เหนื่อยยาก ชอบอาสาเจ้านาย แต่มักไม่มีคนนับหน้าถือตา
9. ผู้ใดไหล่เชิดสูง มองดูคล้ายไหล่ห่อ ต้นคนสั้น ท่านว่าผู้นั้นมีปมด้อย ชอบเลี้ยงเพื่อนฝูง แต่หาคนพึ่งพาอาศัยไม่ได้ ชอบแสดงตัวเป็นผู้ดีมีเงินทั้ง ๆ ที่ตัวเองยากจนเข็ญใจ
10. ผู้ใดตะโพกผายไหล่ตรง คอระหง ใบหน้าตั้งตรง มีใบหน้ายิ้มแย้มเสมอ ๆ ท่านผู้นั้นถ้าเป็นสตรีมีเสน่ห์มาก มักเป็นคนอยู่ในบ้านผู้ดีมีวาสนาเข้าสังคมเก่ง แต่เจ้าแห่งอารมณ์ ถ้าเป็นบุรุษ
ผู้นั้นอาภัพแล
ลักษณะอก
อก ภาษาโหร หมายถึง เฮง บอกถึงลักษณะผู้ดี ไพร่ เศรษฐี – ยาจก
1. สิทธิการิยะ ผู้ใดชายหญิงมีอกกว้าง ไหล่ผาย เสมอกัน อกหนา อกยาว ผู้นั้น เป็นคนเจ้าปัญญา วาสนามาก สมบูรณ์ด้วยบริวาร ใจกล้าหาญ มีสุขมาก
2. ผู้ใดมีอกบาง อกแคบ อกแหลม เล็ก ผิวเนื้อหน้าอกดำ ผู้นั้นจิตใจเหลาะแหละ เจรจาต้องเอาร้อยหาร ใจน้อย โง่เขลาเอาแต่ใจตัว ทุกข์มาก
3. ผู้ใดมีอกกว้าง เนื้อที่ถันแต่งตึง สมบูรณ์ดีงาม ไม่ใหญ่ข้างเล็กข้าง ผู้นั้นเป็นคนเจ้าเสน่ห์ เข้าสังคมเก่ง มีคู่ครองมาก จะได้เป็นใหญ่ แต่เจ้าราคะ
4. ผู้ใดอกกว้าง อกหนาเสมอ ดังกระดานเต็มบริบูรณ์ ผู้นั้นมีทรัพย์มาก แม้ยากจนก็มีความสุข
5. ผู้ใดอกบางแคบ หน้าอกนูน ผู้นั้นมักเป็นวัณโรค หาเช้ากินค่ำ
6. ผู้ใดอกแคบ อกยาว หัวอกฟก ผู้นั้นอายุสั้นสติไม่ดีเลย
7. ผู้ใดอกเหมือนอกไก่ หลังแอ่นเหมือนเป็ด มีปัญญาความคิดน้อยมาก ชู้หลายคู่นอน เจ้าแห่งกามารมณ์แล
8. ผู้ใดอกสั้น ไหล่ห่อ พูดจาแหบแห้ง ผู้นั้นเป็นคนเจ้าอารมณ์ แม้มีอำนาจก็เพียงระยะสั้น หาคนเกรงขามยาก ขี้โรคแล
9. ผู้ใดอกสั้นกว่าหน้า ผู้นั้นยากจนเข็ญใจ หากินไม่พอเลี้ยงตัว
10. ผู้ใดอกต่ำ อกเป็นร่อง ผู้นั้นทำงานเก่ง ต้องใช้พละกำลัง มักเป็นกรรมกรมีทางเป็นเจ้านายคนยากแล
11. ผู้ใด อกมีขนดำ ผู้นั้นมีทรัพย์มาก แต่ทุกข์ใจแล
12. ผู้ใด อกไม่เท่ากัน ใหญ่ข้างเล็กข้าง ผู้นั้นเจ้าราคะ จริตมาก ชอบเล่นชู้ มักฆ่าตัวตายแล
13. ผู้ใดอกหยาบ ผู้นั้นเจ้าโทสะ โมโหร้าย ไร้ที่อยู่อาศัยแล
14. ผู้ใด อกแฟบ อกบาง หัวถันดำ ผู้นั้นใจน้อยเจ้าอารมณ์ มีปมด้อยมองใครในแง่ร้าย พอใจทางกามารมณ์นักแล
15. ผู้ใดอกตั้ง โคนถันพุ่งตรงเสมอกัน มักเป็นผู้ดีแปดสาแหรก ชอบเอาเปรียบคน ราคะสูง เข้าสังคมเก่ง มีเสน่ห์แรงสูง ถ้าเป็นชายชอบเป็นชู้กับเมียท่าน ถ้าเป็นหญิง แม้เป็นคุณนายก็ชอบเล่นชู้กับไพร่แล
ลักษณะไฝ
สิทธิการิยะ อาจารย์ท่านว่าไว้ ไฝหรือเรียกในหนึ่งตามภาษาบ้านนอกว่า “ขี้แมลงวัน” อาจจะเกิดมาตั้งแต่กำเนิดหรือมีปรากฏในเมื่ออายุท่านเท่าใดก็ได้
1. ผู้ใด มีไฝที่ระหว่างคิ้ว ท่านว่า เป็นคนเจ้าชู้ มีเสน่ห์ มากคู่หลายคู่นอน แต่หาที่พักพิงจริง ๆ นั้นยากแล
2. ผู้ใด มีไฝปลายคิ้ว ไม่ว่าซ้ายหรือขวา เป็นคนเจ้าทุกข์ มีเรื่องคิดน้อยก็นำมาคิดมาก แต่แก้ปัญหาเฉพาะหน้าด้วยตนเองไม่ได้
3. ผู้ใด มีไฝที่หัวคิ้ว เป็นคนมีเสน่ห์ ทำอะไรเรียบร้อย พูดจาไพเราะ ชอบเป็นที่ปรึกษา เจ้าความคิดให้เพื่อนฝูง
4. ผู้ใด มีไฝใต้ตา ไม่ว่าซ้ายหรือขวา เป็นคนเจ้าน้ำตา ดีใจก็ร้องไห้ เสียใจก็ร้องไห้ เจ้ามายามีเรื่องทุกข์ใจเสมอ ๆ
5. ผู้ใด มีไฝที่มุมริมฝีปากบนเป็นคนพูจาตรงไปตรงมา มีเสน่ห์ มีหลักฐาน รักคำพูดดี และชอบความยุติธรรม
6. ผู้ใด มีไฝที่ริมฝีปากล่างเป็นคนพูดจาพล่อย ๆ ไม่รักษาคำพูด พูดมากแต่ไร้สาระ ชอบนินทาคนอื่น
7. ผู้ใด มีไฝที่คาง เป็นคนอารมณ์เย็น ชอบสนุกชอบพูดลามก และเป็นคนมักมากทางกามารมณ์
8. ผู้ใด มีไฝที่กลางหลัง เป็นคนดีมีสกุล จะสบายเมื่อแก่เฒ่า
9. ผู้ใด มีไฝที่ไหล่ไม่ว่าซ้ายหรือขวา เป็นคนทำงานหนัก สุขภาพไม่สู้จะดี อาสาเจ้านายไม่เห็นแก่เหน็ดเหนื่อย แม้มีเงินก็ลำบากกาย
10. ผู้ใด มีไฝที่หน้าอก ระดับนม เป็นชาย ท่านว่า เก็บความลับไม่สู้จะดี อาสาเจ้านาย ไม่เห็นแก่เหน็ดเหนื่อย แม้มีเงินก็ลำบากกาย
11. ผู้ใด มีไฝที่หน้าท้อง เป็นคนเห็นแก่ได้ เห็นแก่กิน ไม่ชอบสังคมก็เพศเดียวกัน
12. ผู้ใดมีไฝที่ร่มผ้า เช่น โคนขา ไม่ว่าซ้ายหรือขวา เป็นคนที่มีเสน่ห์ในเพศตรงกันข้ามเกิดที่นี่ได้ดีที่อื่น
13. ผู้ใด มีไฝที่ริมของลับ ถ้าเป็นชายผู้แพ้เมีย ถ้าเป็นผู้หญิงมักแพ้ผัว เป็นคนไม่รู้จักอิ่มทางโลกีย์วิสัย มากชู้หลายคู่นอน แม้รูปร่างขี้เหร่ แต่ก็มีเสน่ห์ทางเพศมาก
14. ผู้ใด มีไฝที่ตะโพกไม่ว่าซ้ายหรือขวา เป็นคนไม่ขอบทำงาน เป็นหญิงมักได้เป็นคุณนาย เป็นชายมักเป็นกรรมกร
15. ผู้ใด มีไฝที่แก้มไม่ว่าซ้ายหรือขวา ถ้าเป็นหญิงเป็นคนเจ้ามายา มีเสน่ห์ใครเห็นใครรัก แต่มักได้เป็นน้อยเขา ถ้าเป็นชายเป็นคนมีเสน่ห์เหลี่ยมสูง มักเป็นนักพนันชั้นเซียนมีเสน่ห์ทางเพศจัด มักคบชู้สู่สาวไม่เลือกลูกเขาเมียใครแล
การเดิน
สิทธิการิยะ
1. ผู้ใดเดินเยื้องกรายไม่แกว่งแขนเลย ท่านว่า เป็นคนคิดมาก มักจะมีจิตใจไม่ปรกติ ระบบสมองไม่สมบูรณ์
2. ผู้ใดเดินก้ามหน้า มีศีรษะก้มผิดปกติ ท่านว่าเป็นคนมีปมด้อย ใจร้อน มองคนอื่นเห็นเป็นศัตรูไปหมด ทำอะไรได้ทุกอย่างแต่ไม้ดีเท่าที่ควร
3. ผู้ใดเวลาเดินชูศีรษะตรง มีใบหน้ายิ้มแย้ม ท่านว่า เป็นคนมีอำนาจ มักเป็นที่เคารพนับถือของคนอื่น
4. ผู้ใดเวลาเดินมักเหลียวซ้ายแลขวาเสมอ ๆ ท่านว่า เป็นคนมีวิตกสงสัย เป็นเจ้าเรือน ทำอะไรแม้จะเป็นของง่าย ๆ ก็สงสัยไปหมด มักระแวงตัวเองว่า จะทำอะไรผิดปกติ
5. ผู้ใดเวลาเดินเยื้องกราย มือซ้ายขวาแกว่งสลับกันพอดีงาม ท่านว่าผู้นั้นเป็นคนมีเสน่ห์ รักเพื่อนฝูง ใจนักเลง ทำอะไรได้ดีทุกอย่าง แต่มักจะเสียรู้คนอื่น เพราะความซื่อของตน
6. ผู้ใดเวลาเดินมีใบหน้าอิ่มเอิบ ยิ้มแต่พอควร ไม่นอกหน้า ท่านว่า ผู้นั้นเป็นคนมีเสน่ห์ เป็นที่รักของคนทั่วไป มีจิตใจร่าเริงเบิกบาน ปราศจากทุกข์กังวลใจต่าง ๆ ดีมากแล
7. ผู้ใดเวลาเดินก้าวขาจ้ำเอา ๆ เดินเร็วผิดปกติ ไม่ว่าจะมีงานรีบร้อนหรือไม่ก็ตาม ผู้นั้นเป็นคนโมโหร้าย แต่หายเร็ว จิตใจคิดอะไรแล่นได้เร็ว แต่ทำงานไม่เรียบร้อย เหมือนคนอื่น
8. ผู้ใดเวลาเดิน เดินเอื่อยเฉื่อยไม่รีบร้อน ไปไหนเชื่องช้าไม่ทันเพื่อนฝูง ผู้นั้นเป็นคนอารมณ์เย็นแต่ใจกล้า สนับสนุนเพื่อนร่วมงาน แต่ใช้ความคิดมากสักหน่อย
9. ผู้ใดเดินไม่มีการเยื้องกรายตรงทาง เดินไปขวามาซ้าย เอาแต่ใจตัวเอง แสดงว่า เป็นคนเจ้าปัญหา สงสัยทุกอย่างมีความคิดเห็นส่วนตัวมาก แต่ใจนักเลง ชอบเป็นคนเจ้าสำราญ
10. ผู้ใดเวลาเดินมีใบหน้าบึ้งตึง ไม่ยิ้มแย้มเลย ท่านว่า เป็นคนเห็นแก่ตัวแต่ทำงานดี ใจซื่อตรงไม่เล่นพรรคเล่นพวก
ลักษณะคอ
สิทธิการิยะ คอ เกจิอาจารย์ท่านแถลงไขไว้ว่า เปรียบเสมือนเสาเรือนอันทรงไว้ ซึ่งตัวเรือน (ศีรษะ) เป็นแหล่งเชิดชูบุคลิกลักษณะเป็นพิเศษ
1. ผู้ใดอ้วนท้วนมาก แต่คอสั้น ผู้นั้นมักมีโรคภัยภายในมิสู้จะดีเลย
2. ผู้ใดอ้วนพองาม คอตรงระหงไม่เอนเอียง ผู้นั้นเป็นคนมีเสน่ห์ มักเป็นคนยิ้มง่าย ตาเจ้าชู้ มักเป็นคนได้รับเกียรติ ชื่อเสียงในวงสังคมแล
3. ผู้ใดอ้วนและคอยาว หรือผู้ใดผอม แต่คอสั้นผู้นั้นเป็นคนอาภัพ มีปมด้อยมักเหนียมอาย เข้าสังคมหมดเสน่ห์ มักเข็ญใจ และอายุสั้นแล
4. ผู้ใดคอตก คอยาว ดั่งคอเป็ดคอป่าน หรือคอสั้นเล็ก ไม่ดี มักยากจนเข็ญใจ หาที่พึ่งแก่ตัวเองยากนัก
5. ผู้ใดคอสั้น หรือคอยาว แข็ง หันเหลียวซ้าย ขวา ไม่คล่องว่องไว ผู้นั้นเป็นคนมีสมองสติปัญญาทราม มักมีอายุสั้น
6. ผู้ใดคอสั้น เป็นสี่เหลี่ยมตั้งตรง ผู้นั้นเป็นคนมีวาสนา มีทรัพย์มาก
7. ผู้ใดหลังคอแบนเบื้องหน้ามีลูกกระเดือกโปนมักเป็นนักพูด นักปาฐกดีนักแล
8. ผู้ใดคอเบื้องหลังมีชายผมจรดไหล่ ผู้นั้นเป็นคนอาภัพ มิดีเลย
9. ผู้ใดคอเบื้องหลังเป็นบั้ง มีเนื้อมาก ผู้นั้นมีทรัพย์ อายุยืนดีแล
10. ผู้ใดคอไม่ตั้งตรง มีปานดำเบื้องหลัง หรือตกกระขาว ผู้นั้นใจไม่ซื่อตรง ชอบทำอะไรเอาแต่ใจตัวเอง มีมานะทิฏฐิ ไม่ดี
11. ผู้ใดคอระหง ตั้งตรงไม่เอนเอียง ผู้นั้นใจคอซื่อตรง มีศีลธรรม มักมีทรัพย์บริวารมาก
12. ผู้ใดคอเหมือนงู ผู้นั้นใจดุร้าย พูดอย่างทำอย่างไม่น่าคบ
13. ผู้ใดคองาม ใบหน้างามผู้นั้นมักเป็นขุนนาง มีสมบัติมาก
14. ผู้ใดคอเอียงซ้ายหรือขวา ตาขวาง ผู้นั้นเป็นคนเข็ญใจ มักเป็นขอทานแล
15. ผู้ใดคอสั้นติดไหล่ หรือคอยาวเกือบคืบ เวลาเดินศีรษะเอียงไปมา ผู้นั้นเป็นคนเจ้าปัญญา หัวริเริ่มดี แต่อาภัพสมบัติบริวารแล
ลักษณะท้อง
สิทธิการิยะ ท้อง เกจิอาจารย์ ท่านพรรณาไว้ เปรียบเสมือนท้องทะเลหลวง รับไว้ซึ่งสิ่งต่าง ๆ มิได้ขัดเคืองใด ๆ เลย
1. ผู้ใดมีท้องกลม – ยาว หน้าท้องกลมเสมอกัน ผู้นั้นเป็นคนมีสติปัญญาคิดอ่านใด ๆ มักพิสดารกว้างขวาง ผิดคนทั้งมวล
2. ผู้ใดผิวท้องขาว และดูแดงระเรื่อ เนื้อนิ่มสะดือลึก ผู้นั้นเป็นคนมีทรัพย์ มีปัญญาฉลาดรู้จกเอาตัวรอด
3. ผู้ใดมีท้องแบน มีรอยขนวนวงกลม ผู้นั้นใจคอซื่อตรง มักได้เป็นที่พึ่งของคนอื่น
4. ผู้ใดท้องใหญ่ยื่นพลุ้ยเกินหน้าอก ผู้นั้นเป็นคนมีทรัพย์ แต่ตระหนี่หาบริวารมิได้
5. ผู้ใดมีผิวหน้าท้อง หน้าท้องแข็ง ผู้นั้นมีทรัพย์มาก
6. ผู้ใดท้องกิ่วเล็กหนังบาง ผู้นั้นเข็ญใจหาเลี้ยงชีพไม่พอกิน
7. ผู้ใดท้องกิ่ว หน้าอกเป็นร่องลึก ผู้นั้นโง่เขลา มักได้รับความลำบากในการทำมาหากิน
8. ผู้ใดท้องโตตะโพกเล็ก ผู้นั้นเป็นคนอาภัพหมดเสน่ห์
9. ผู้ใดท้องเล็กเอวกิ่ว ตะโพกผายออกข้าง ๆ ผู้นั้นมีเสน่ห์ ชอบมักมากทางมายา และหมกมุ่นในกามารมณ์
10. ผู้ใดมีขนหน้าท้องมาก ลุกลามไปถึงเบื้องล่าง ผู้นั้นเป็นคนเห็นแก่กินเอาเปรียบคนอื่น มักอาภัพเพื่อนฝูง
ลักษณะสะดือ
สิทธิการิยะ สะดือ เกจิอาจารย์ท่านกล่าวไว้ว่า เป็นแหล่งรวมเสน่ห์และอำนาจดึงดูดใจผู้อื่น
1. ผู้ใดสะดือกว้างลึก ผู้นั้นใจคอกล้าหาญมีวาสนามาก
2. ผู้ใดสะดือตื้นและแคบ ผู้นั้นเป็นคนมีปัญญาทึบ มักตกทุกข์เข็ญใจ
3. ผู้ใดสะดืออยู่ต่ำกว่าหรือสูงกว่าสะเอว ผู้นั้นเป็นคนเจ้าอารมณ์ มีมานะทิฏฐิ ถือตัวมาก ทำสิ่งใดครึ่ง ๆ กลาง ๆ ไม่ทางสำเร็จเลย
4. ผู้ใดสะดือโตและกว้างมาก ผู้นั้นมักมากในกามารมณ์ มีเสน่ห์ต่อเพศตรงข้าม มักชอบเข้าสังคม
5. ผู้ใดสะดือเล็กปลายบิด ซ้ายขวา หรือสะดือจุ่น ผู้นั้นมีแต่พูดมาก พอใจใฝ่ต่ำ เชื่อคนง่าย มักถูกหลอกลวง
6. ผู้ใดสะดือเล็กปลายบิด ซ้ายขวา หรือสะดือจุ่น ผู้นั้นดีแต่พูดมา พอใจใฝ่ต่ำ เชื่อคนง่าย มักถูกหลอกลวง
7. ผู้ใดตรงสะดือมีไฝดำและเห็นได้ชัด ผู้นั้นมักมีโภคทรัพย์และบริวารมาก
8. ผู้ใดสะดือเล็ก - ต่ำ ไม่ตรง ปลายนะดือคว่ำลงไป ผู้นั้นมักอาภัพคู่ครอง จะเข็ญใจมิดี
9. ผู้ใดสะดือโปนโผล่ออกมา ผู้นั้นเห็นแก่กินมักมีโรคท้องเบียดเบียนเสมอ
10. ผู้ใดสะดือตื้นและคว่ำลง ผู้นั้นมักโฉดเขลาเบาปัญญาและมักเกียจคร้านเข็ญใจ แม้มีทรัพย์มรดกก็ไม่รักษาไม่คุ้มเลย
ลักษณะบั้นเอว
สิทธิการิยะ บั้นเอว โบราณจารย์ท่านว่าเป็นแหล่งเชิดชูเสน่ห์ยั่วกิเลส และกามารมณ์ เสริมสร้างบุคลิกลักษณะของเพศตรงข้าม
1. ผู้ใดมีบั้นเอวกับท้องเสมอกัน ผู้นั้นเห็นแก่กิน หาเพื่อนฝูงยาก
2. ผู้นั้นเอวเล็ก อกนูน ตะโพกผาย ผู้นั้นมีเสน่ห์ มักมากทางกามคุณ มากชู้ หลายคู่ครอง มีทรัพย์มากแต่ไม่มีความสุขทางเพศ
3. ผู้ใดหนังบั้นเอวเหี่ยวแห้งเป็นบั้งเนื้อมาก ผู้นั้นพอใจทางสังคมไม่คิดเสียดายเนื้อตัว ชอบสนุก มีความรู้สึกทางเพศมาก
4. ผู้ใดบั้นเอวตรงและแข็งเหลี่ยม ผู้นั้นมีวาสนาสูง
5. ผู้ใดบั้นเอวเป็นเหลี่ยมท้องยื่น ผู้นั้นใจคอโอบอ้อมอารี
6. ผู้ใดบั้นเอวงอคดซ้ายหรือคดขวา ผู้นั้นมักเป็นโรคไต มักเข็ญใจ
7. ผู้ใดเอวเล็กคอดกิ่ว อกโต ตะโพกผาย ผู้นั้นชอบมายาการมักมากในทางชู้สาว ไม่เลือกคู่เขาของใคร พอใจในกามารมณ์จัด
8. ผู้ใดบั้นเอวเล็กตะโพกใหญ่ เมื่อน้อยเข็ญใจ เมื่อใหญ่มีทรัพย์สมบัติมาก มีเสน่ห์เข้าสังคมได้ดี
9. ผู้ใดบั้นเอวใหญ่ตะโพกลีบเล็ก ผู้นั้นเมื่อน้อยดี เมื่อใหญ่จะตกทุกข์ได้ยาก หาที่พึ่งมิได้
10. ผู้มีมีบั้นเอว – อก – ตะโพก ขนาดเท่ากัน ผู้นั้นมักอาภัพเข็ญใจ หาคู่ครองที่รักจริงยาก จะลำบากการทำมาหากินแล
ลักษณะตะโพก
สิทธิการิยะ ตะโพก เกจิอาจารย์ท่านพรรณนาไว้ เปรียบเสมือนเรือนหอ เพียงพร้อมด้วยเสน่ห์ชักจูงใจคนทั้งปวง
1. ผู้ใด (ชาย) ตะโพกใหญ่ ผู้นั้นจะอาภัพเข็ญใจ
2. ผู้ใด (ชาย) ตะโพกใหญ่ ผู้นั้น มีเสน่ห์ มักมากในกามารมณ์
3. ผู้ใด (ชาย-หญิง) ตะโพกเล็กลีบหาเนื้อมิได้เลย ผู้นั้นเป็นคนพูดจาโกหกพกลม ราคะจัด มักถูกหลอกลวง กโลบายมาก แต่เอาตัวไม่รอด
4. ผู้ใด ร่างใหญ่ อกโต ตะโพกลีบผู้นั้นอาภัพไร้เสน่ห์ มีปมด้อย
5. ผู้ใด ตะโพกใหญ่ผาย ท้องแบนโต ผู้นั้นมีวาสนาสมบูรณ์ด้วยทรัพย์สมบัติและบริวาร
6. ผู้ใด (หญิง) ตะโพกผาย เอวเล็ก ไหล่กว้าง คางแหลม ผู้นั้นมีรสนิยมทางศิลปะมาก มีเสน่ห์เหลี่ยมจัดเห็นแก่ตัว มีสมบัติ แต่มีศัตรูปองร้ายมาก
7. ผู้ใด (ชาย-หญิง) ตะโพกโต อกลีบ ขาเรียว ผู้นั้นเป็นคนหัวพนัน มักพูดจาโอหัง เล่ห์เหลี่ยมจัดเห็นแก่ตัว มีสมบัติ แต่มีศัตรูปองร้ายมาก
8. ผู้ใด ตะโพกแหลม เนื้อที่ก้นย้อย เวลาเดินสะบัดไปสะบัดมา ผู้นั้นเป็นชายอาภัพ อับวาสนา เป็นหญิงมักมีเสน่ห์ หาคู่ครองง่าย แต่มีความสุขทางกามารมณ์ไม่ถึงอกถึงใจ
9. ผู้ใดผอม ตะโพกใหญ่ ผู้นั้นเกียจคร้านอาภัพ
10. ผู้ใด อ้วน ตะโพกเล็ก ผู้นั้นมักเย่อหยิ่งชอบพูดจาโอหัง คุยเขื่องอวดมั่งมี มีกโลบายมากมักอาภัพอับโชคแล
ลักษณะคิ้ว
สิทธิการิยะ คิ้ว โบราณาจารย์ท่านกล่าวอ้างว่า เปรียบเสมือนหลักธงชัยในการเข้าสังคม
1. ผู้ใดคิ้วยาว – สูง นับขนคิ้วได้ หว่างคิ้วกว้าง ผู้นั้นมีสติปัญญาเฉลียวฉลาด แต่ไร้ทรัพย์
2. ผู้ใดคิ้วสั้นตรงไปไม่โค้งคร่อมตา ผู้นั้นมีหัวโกง มักมีศัตรูปองร้ายมาก มักเป็นอันธพาล ชอบหากินทางทุจริต
3. ผู้ใดคิ้วยาวกว่าตา ผู้นั้นมักมีโภคสมบัติมาก เกิดยากจนก็จะได้เป็นขุนนาง
4. ผู้ใดมีคิ้วสั้นไม่คร่อมตา ผู้นั้นมักเข็ญใจ อาภัพอับโชควาสนา
5. ผู้ใดขนคิ้วต่ำดำ ผู้นั้นใจซื่อตรง แต่มักโง่เขลา มักถูกหลอกลวง หัวคิดไม่ทันคน
6. ผู้ใดหัวคิ้วต่อกันทั้งสองข้าง ผู้นั้นอาภัพญาติพี่น้อง
7. ผู้ใดขนคิ้วย้อยปลายมาทางหัวคิ้ว ผู้นั้นมักใจร้าย ไม่รู้จักกตัญญูรู้คุณมักปองร้ายผู้อื่น
8. ผู้ใดคิ้วสูงจรดขอบชายผมหน้าผาก ผู้นั้นมีสติปัญญาปานกลาง ชอบทำอะไรเอาใจตัวเอง การตัดสินใจมักผิดพลาดเสมอ หัวดื้อ มักเอาความคิดเห็นของตนเป็นใหญ่
9. ผู้ใดกระดูกคิ้วโปนเป็นโหนก ตาลึก ผู้นั้นมักใจคอดุร้าย อาภัพสมบัติ ไร้ญาติ ขาดมิตร เห็นแก่ตัว
10. ผู้ใดหัวคิ้วเสมอกัน ท่านว่า อาภัพแม่ ถ้าขนคิ้วเล็กยาว ท่านว่ามีญาติพี่น้องน้อย มักอาภัพในการทำมาหาเลี้ยงชีพ
11. ผู้ใดคิ้วสั้น ไม่ปิดตา มักไร้ญาติขาดมิตร ผู้นั้นหาที่พึ่งอาศัย ผู้อุปถัมภ์ค้ำชูลำบาก
12. ผู้ใดมีปลายคิ้วจรดขมับ ผู้นั้นมักชอบอาสาเจ้านาย ทำการงานไม่เห็นแก่เหน็ดแก่เหนื่อย ว่าถึงทรัพย์สมบัติพัสถาน ท่านว่ามีพอประมาณแต่จะมีชื่อเสียงมีคนนับหน้าถือตาในวงสังคมทั่วไป
13. ผู้ใดมีขนคิ้วดก ผมบาง ล้านเถิก ผู้นั้นเป็นมีสติปัญญาดี มีความคิดความสามารถ แต่อาภัพคู่ครอง
14. ผู้ใดขนคิ้วดำดำ ผมดก ผู้นั้นมีความทุกข์ใจมากกว่ามีบุญหรือสุขกายแต่ทุกข์ใจมาก
15. ผู้ใดคิ้วสูงกว่าหู ผู้นั้นเป็นคนใจบุญ มีอำนาจวาสนา จะได้เป็นใหญ่กว่าคนทั้งปวง แต่บั้นปลายชีวิตจะไร้ที่อยู่ บริวารไม่ดี ถ้าคิ้วต่ำกว่าตา ผู้นั้นอาภัพปัญญา จะยากจนเข็ญใจ
ลักษณะถัน
สิทธิการิยะ ถัน (นม) ท่านว่าเป็นบริวารเสริมสร้างเสน่ห์ บุคลิกภาพ และชี้ชะตาคู่ครอง
1. ผู้ใด (สตรี) นมเล็ก หัวนมซีดขาว ปลายไม่ตั้งตรง ผู้นั้นเข็ญใจไร้ที่พึ่ง และอายุขัยสั้น
2. ถ้าหัวนม มีวงกว้างไม่ดำจัด ผู้นั้นเป็นคนใจบุญ กล้าหาญ มีสติปัญญารอบคอบ เป็นแม่ศรีเรือน
3. ถ้าหัวนมมีวงแคบ ปลายแหลม ผู้นั้นมักมีสติปัญญาโง่เขลา คิดอะไร ๆ เอาแต่ได้ ในระยะสั้น
4. หัวนมโต และดำปลายสนิท ผู้นั้นมักมีสติปัญญาเฉลียวฉลาด แต่จะมีลูกยาก
5. ถ้าหัวนมเล็ก ท่านว่า จะมีกำลังวังชาน้อย ขี้โรค ผอมแห้งเลี้ยงลูกยาก
6. ถ้าหัวนมงอคด และยาว ทั้งสองข้างไม่เท่ากัน ท่านว่า จะอาภัพลูกและสามี
7. ถ้าหัวนมตั้งชัน มีปลายเสมอกัน ท่านว่า จะเลี้ยงง่าย จะได้พึ่งลูกแล
8. ถ้ามีหัวนม โตเป็นเหลี่ยม มีลูกจะมีสติปัญญาวาสนามาก จะได้พึ่งบารมีลูก
9. ถ้ามีหัวนมขาวเหลือง แห้งเหี่ยว ท่านว่า จะเลี้ยงลูกยาก หากินไม่สู้จะพอเลี้ยงท้องตัวเอง
10. ถ้าหัวนมแดงเรื่อ ๆ หรือมีหัวนมโต มีลูกจะมีอำนาจวาสนา ปัญญาดี จะมีทรัพย์มาก
11. ถ้าหัวนมมีไฝ หรือปาน ท่านว่า จะมีเสน่ห์แรง สามีรักหลงใหลริรู้ลืม ตัวเองมักไม่ซื่อตรง
12. ผู้ใดฐานนมใหญ่ ปลายอวบหัวนมแหลม ผู้นั้น (หญิง) จะมีความรู้สึกทางกามารมณ์มาก ชายมักหลงมีเสน่ห์ ชายมักหลงเสน่ห์มายา ไม่รู้จักเอิบอิ่มในกามราคะ
13. ผู้ใดฐานนมใหญ่ แต่ปลายหัวนมบอด ผู้นั้นมักร้อยลิ้นมากด้วยมายาสาไถ ชอบมากชู้หลายคู่ครอง
14. ผู้ใดฐานนมใหญ่แต่อกเล็ก แคบ มักเป็นคนอาภัพโชค มักคิดฆ่าตัวเอง หรือมักชอบเป็นน้อยเขา
15. ผู้ใด (ชาย) อกใหญ่ฐานนมกว้าง มักเป็นคนอาภัพอับโชค ชอบเล่นเพื่อน รักเพศเดียวกัน
16. ผู้ใด (ชาย) อกกว้าง ฐานนมราบเรียบ หรือมักมีกล้ามพอประมาณ หัวนมดำสนิท รอบ ๆ ฐานมีขนขึ้นบ้างเล็กน้อย ท่านว่า ผู้นั้นมักมีสติปัญญาดี รู้เท่าทันคน มักได้คู่ครองมีทรัพย์สมบัติ
ดีมาก
17. ผู้ใด (ชาย) อกกว้าง ฐานนมไม่มีเลย ผู้นั้น ท่านว่า มักใหญ่ใฝ่สูง ชอบทำการทุจริตผิดประเวณีนิยม ชอบคิดเบียดเบียนคนอื่น
18. ผู้ใด (ชาย-หญิง) มีนมยาวยาน ผู้นั้นมักเป็นคนเจ้าอารมณ์ โมโหร้าย และความรู้สึกทางเพศจัด
19. ผู้ใดนมสั้น ฐานมีแต่หัวนม มีขนผิดปกติหรือไม่มีเลย ท่านวา ผู้นั้นเป็นคนอาภัพอับโชค มักชอบใฝ่ต่ำ มีคู่ครองอายุน้อยกว่าตน มากชู้หลายคู่ครอง สติปัญญาน้อย ขี้โรค เลี้ยงลูกยาก
20. ผู้ใดมีนมสั้น เนื้อที่อกหยาบกร้าน หัวนมโต ผู้นั้นมักอาภัพโชคไม่รู้จักบุญคุณ ชอบประพฤติพาลเกเร หาเรื่องกับเพื่อนฝูงเอาง่าย ๆ มักไม่เข้าใจหรือรับฟังเหตุผลของคนอื่น
21. ผู้ใด (หญิง) มีฐานนมอวบอัด เต่งตึงอยู่เสมอ ๆ ท่านว่า เป็นคนมีเสน่ห์สูง จะมีคู่ครองที่ร่ำรวย แต่ตนมักมากในกามารมณ์
22. ผู้ใดมีหัวนมนิ่มสีน้ำตาลแก่ ฐานนมเล็ก ท่านว่า ผู้นั้นเป็นหญิงมีสติปัญญา ชอบศึกษาหาความรู้ มักจะอาภัพเนื้อคู่
23. ผู้ใดมีฐานนมแบน เกือบจะราบกับหน้าอก ท่านว่า ผู้นั้นใจร้อยโกรธง่ายหายเร็ว เจ้ามายาแต่มีเสน่ห์ ปัญญาปฏิภาณไหวพริบดีมาก
24. ผู้ใดมีฐานนมกว้างและโตมาก และยังหย่อนยานไม่เท่ากัน ท่านว่าผู้นั้น (หญิง) มักอาภัพผัวต้องหาเลี้ยงตัวเอง จะหวังพึ่งพาอาศัยญาติมิตรไม่ได้เลย
25. ผู้ใดฐานนมใหญ่ หัวนมตั้งตรง ปลายหัวนมสีน้ำตาลอ่อน ท่านว่า ผู้นั้นเป็นยอดหญิง มักมากในกามารมณ์ และมีเสน่ห์แรง เป็นที่หลงใหลใฝ่ฝันของต่างเพศมาก แต่มักจะมีสามีกว่า 1 คน
จบตำรานรลักษณ์ศาสตร์เพียงเท่านี้
