วันคงคา สัปตมี เป็นวันบูชาพระแม่คงคา เทวีแห่งสายน้ำ ในวันนี้เป็นที่รู้จักกันชื่อ คงคา ชยันตี เพราะถือว่าเป็นวันประสูติครั้งที่ 2 ของพระแม่คงคา
ตามตำนานฮินดู พระแม่คงคาเสด็จลงมาสู่พื้นโลกครั้งแรกในวัน คงคา ทศหรา โดยคำอธิษฐานของพระภาคิรัถเพื่อชำระมลทินบาปให้แก่บรรพชนทั้งหกหมื่นองค์ โดยมีพระศิวะรองรับพระแม่คงคาด้วยมวยผมบนศีรษะ มิฉะนั้นน้ำจะท่วมโลกหมด แต่เมื่อน้ำคงคาไหลเข้ามาสู่ราชอาณาจักรของพระภาคิรัถ น้ำที่ไหลเชียวของแม่น้ำคงคาได้ท่วมทำลายอาศรมของพระมหาฤาษีจาณุจนพังพินาศ ทำให้ฤาจาณุโกรธมากจึงใช้อิทธิฤทธิ์ดื่มน้ำคงคาลงไปในท้องจดหมดสิ้น
พระภาคิรัถจึงสวดอ้วนวอนต่อพระมหาฤาษี ขอให้ปลดปล่อยพระแม่คงคาออกมา เพราะพระแม่คงคายังจะต้องล้างมลทินให้บรรพบุรุษของตน
ตามตำนานกล่าวว่า พระฤาษีพอใจต่อการสวดอ้วนวอนของภาคิรัถ จึงทำการปลดปล่อยพระแม่คงคาให้ไหลออกมาจากหูของพระฤาษี จึงถือว่าพระแม่คงคาได้ลงมาสู่โลกมนุษย์อีกครั้งในวันนี้ (วันคงคา สัปตมี) และพระแม่คงคาได้ชื่อใหม่ว่า “จาหณาวี” หมายถึงพระแม่คงคาเป็นธิดาของพระฤาษีจาณุ และชาวฮินดูเชื่อว่าการอาบน้ำในแม่น้ำคงคา ในวันคงคา สัปตมี ถือว่าเป็นมงคลอย่างสูง
