วัน ยมุนา ฉัฐฐฺะ หรือ ยมุนาชยันตี
Yamuna Chhath, Yamuna Jayanti เป็นเทศกาลสำคัญของชาวฮินดูในเมือง มถุรา เป็นวันเฉลิมฉลองวันที่พระนางยมุนาเสด็จลงมาบนโลกมนุษย์ กลายมาเป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์สายสำคัญในอินเดีย บางทีก็เรียกวันนี้ว่า “ยมุนา ชยันตี” โดยจำกระทำในวันขึ้น 6 ค่ำเดือนจิตตรา (ศุกลษัษฐี) และอยู่ในระหว่างเทศกาล จิตรา นวราตรี พระนางยมุนา เป็นเหสีองค์สำคัญองค์หนึ่งของพระกฤษณะ
แม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ ยมุนา (Yamuna)
แม่น้ำยมุนาถือเป็นสาขาหนึ่งที่ใหญ่ที่สุดของแม่น้ำคงคา มีกำเนิดจากธารน้ำแข็ง ยมุโนตรี (Yamunotri Glacier) ที่ความสูง 6,387 เมตร แม่น้ำยมุนามีความยาวทั้งสิ้น 1,376 กิโลเมตร ไหลผ่านรัฐต่างๆ เช่น อุตตรขันธ์ หริยาณา อุตตรประเทศ หิมาจัลประเทศ และเดลี โบราณสถานที่มีชื่อเสียงก้องโลกอย่าง ทัชมาฮาล แห่งเมืองอักรา ก็ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งแม่น้ำยมุนาด้วย
บริเวณใกล้กับแหล่งกำเนิดของแม่น้ำยมุนายังมีศาสนสถานที่ชาวฮินดูนับถือว่า ศักดิ์สิทธิ์มาก มีชื่อว่า ยมุโนตรี (Yamunotri) หรือ ยมโนตรี (Yamnotri) ตั้งอยู่ที่ระดับความสูง 3,235 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง ซึ่งเป็นวัดที่อุทิศให้กับพระแม่ยมุนา เทวีประจำแม่น้ำ ซึ่งศาสนาสถานนี้จะปิดในช่วงเดือนพฤศจิกายน-พฤษภาคม
ตามตำนานฮินดูกล่าวว่า พระนางยมุนา และพระยม (Yama) เป็นธิดาและโอรสของพระสุริยะเทพ (Suriya) ดังนั้นจึงเชื่อกันว่าใครที่ได้ดื่มน้ำศักดิ์สิทธิ์จากแม่น้ำยมุนาจะไม่กลัว ความตาย อีกทั้งพระนางยมุนายังเป็นมเหสีพระองค์หนึ่งของ พระกฤษณะ (Krishna) โดยมี โกกุลา (Gokula) เป็นที่ประทับของทั้งสองพระองค์ และเป็นที่แรกที่พระแม่ยมุนาได้ไหลเวียนรอบพระกฤษณะ ก่อนที่จะตกลงมายังโลกมนุษย์ ตามพระบัญชาของพระสวามี
พระแม่ยมุนาไหลมาถึงบริเวณที่เรียกว่า กาลินดี (Kalindi) คือบริเวณยอดเขา กาลินด์ (Kalind) จากนั้นก็ไหลลงมาที่ขุนเขา และถึงพื้นราบบริเวณที่เรียกว่า คันดาฟ วานา (Khandav Vana) ปัจจุบันอยู่ที่เมืองเดลี และแม่น้ำยมุนาได้ไหลมารวมกับแม่น้ำคงคาที่ ตรีเวนิ สังกัม (Triveni Sangam) เมืองอัลลาฮาบัด ซึ่งถือว่าเป็นบริเวณที่มีความศักดิ์สิทธิ์มากที่สุดแห่งหนึ่ง
เรื่องราวเกี่ยวกับแม่น้ำยมุนามีกล่าวถึงในมหากาพย์ภารตะ โดยเฉพาะเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับประวัติพระกฤษณะหลายตอน เช่น ตอนที่พระบิดาของพระกฤษณะ วาสุเทพ ได้พากระกฤษณะหลบหนีข้ามแม่น้ำยมุนามายังที่ที่ปลอดภัย และเชื่อกันว่าพระกฤษณะเมื่อทรงพระเยาว์ก็ทรงเล่นกับเพื่อนๆ เด็กเลี้ยงวัวที่ริมฝั่งแม่น้ำยมุนา เป็นต้น
ที่มา http://www.indiaindream.com
