เวลาผมไปดูดวงหรือดูฮวงจุ้ยที่ประเทศไต้หวัน คำถามที่พบบ่อยก็คือเวลาผมถามอายุลูกค้าว่าอายุเท่าไหร่ เค้าก็จะถามผมกลับว่า”ซินแสจะเอาอายุจริงหรืออายุเทียม” ผมก็ตอบว่าเอาอายุจริง เค้าก็งงๆบอกว่า ปกติดูดวงต้องใช้อายุเทียมไม่ใช่หรือ ผมก็ตอบกลับไปว่า เดี๋ยวนี้เค้าพัฒนาแล้วครับ
ในสมัยก่อนคนจีนจะมีวิธีการนับอายุแบบโบราณที่เรียกว่า อายุเทียมหรือ 虛歲ซวีซุ่ย เป็นหลักในการนับอายุจากเด็กไปจนตาย เนื่องจากวัฒนธรรมจีนที่เกี่ยวข้องกับอายุนั้นนั้นมีหลากหลายพิธีกรรมตั้งแต่เกิดจนตาย อายุเทียมอาจจะยังใช้อยู่ในเรื่องพิธีกรรมต่างๆที่สืบเนื่องมาแต่โบราณ เช่น พิธีครบรอบเดือน พิธีที่แสดงถึงความเป็นหนุ่มสาว หรือ พิธีกรรมที่แสดงถึงความเป็นผู้ใหญ่ พิธีแต่งงาน จนกระทั่งนับอายุในเวลาตาย หรือการบันทึกอายุคนในพงศาวดารจีน และใช้ในการนับอายุในการดูหมอดูดวง วิชาดูดวงแบบใช้ปีนักษัตร หรือ วิชาดูโหงวเฮ้งแบบโบราณ ดูฮวงจุ้ย ฯลฯ โดยจะใช้อายุเทียมหรือ 虛歲ซวีซุ่ยนี้เป็นหลักในการนับอายุมาตั้งแต่โบราณ ซึ่งวิธีการนับอายุแบบนี้จะใช้ปฏิทินระบบจันทรคติของจีนเป็นหลัก และวิธีนี้ก็ได้แพร่ไปถึงประเทศเกาหลีและเวียดนาม
1.อายุเทียมหรือ 虛歲ซวีซุ่ย (เฮ้อห่วย) คือการนับอายุหลังจากคลอดได้ 1 วันก็นับอายุเป็น 1 ขวบ เนื่องจากรวมอายุในครรภ์ด้วย 10 เดือน ให้นับเป็น 1ปี และไม่ว่าจะคลอดในวันไหนเดือนไหนก็ตามเมื่อพ้นวันตรุษจีนคือวันขึ้น 1 ค่ำเดือน 1 ตามปฏิทินจันทรคติจีนก็ให้นับเพิ่มไปอีก 1 ขวบ
ตัวอย่างเช่น เด็กทารกคลอดเมื่อวันที่ 22 มกราคม 2561 ตามปฏิทินจีนเป็นวันขึ้น 6 ค่ำเดือน 12 จีน ก็ให้นับวันคลอดเป็นครบ 1ขวบ และเมื่อถึงวันตรุษจีนคือวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2561 หรือขึ้น 1 ค่ำเดือน 1 ตามปฏิทินจันทรคติจีนก็ให้นับเพิ่มไปอีก 1 ขวบ รวมเป็นสองขวบ ทั้งที่ความจริงเด็กอายุเพียง 25 วันเท่านั้นเอง สาเหตุก็เพราะสมัยโบราณไม่สามารถรู้วันที่ปฏิสนธิจริงๆว่าวันไหน ก็เลยเหมาไปเลยว่าเมื่อคลอดมาแล้วก็ให้นับเป็น 1 ขวบ
อีกประการหนึ่งตามคติของปรัชญาจีนโบราณโยเฉพาะทางการแพทย์แผนจีนและโหราศาสตร์จีนถือว่าการอยู่ในครรภ์มารดานั้นเป็นอีกภพหนึ่ง ซึ่งมีเวลาไม่แน่นอนเหมือนกันกับบนโลกมนุษย์ โดยขณะอยู่ในครรภ์มารดานั้นเรียกว่า ภพเซียนเทียน 先天 บางคนก็เรียกว่าภพก่อนฟ้า (ก่อนเกิด) และภายหลังเมื่อคลอดออกมาก็จะเรียกว่า ภพโฮ้วเทียน 后天 บางคนก็เรียกว่าภพหลังฟ้า (หลังเกิด)
ซึ่งภพเซียนเทียน 先天ที่อยู่ในครรภ์มารดานั้นมีอิทธิพลต่อภพโฮ้วเทียน 后天 เป็นอย่างมาก เช่นทำให้เกิดเป็นคนร่างกาย สุขภาพอ่อนแอ พิการหรือสมบูรณ์ หรืออุปนิสัยนิสัยใจคอ วิถีชีวิต โชคชาตา ก็ถูกกำหนดโดยภพเซียนเทียน 先天ที่อยู่ในครรภ์มารดานี้เอง
ส่วนที่เรียกว่าอายุเทียมหรือ 虛歲ซวีซุ่ยนั้น คำว่า虛ซวี แปลว่าพร่องหรืออ่อนแอ เพราะสมัยโบราณการแพทย์ไม่เจริญก้าวหน้า ในขณะตั้งครรภ์มารดาตรากตรำทำงานหนัก อีกทั้งขาดการบำรุงครรภ์ เด็กทารกอยู่ในครรภ์ก็มักจะแท้งก่อนคลอดอยู่เสมอ ดังนั้นจึงเรียกว่า 虛歲ซวีซุ่ย คือหมายเอาอายุครรภ์เป็นหลักดังนั้นจึงเรียกว่า”อายุที่อ่อนแอ”
2.อายุแท้หรือ 實歲สรือซุ่ย (ซิกห่วย) บางทีก็เรียกว่า 周歲 โจวซุ่ย (จิวห่วย) ซึ่งการคือการนับอายุแบบปัจจุบันนั่นเอง คือนับจากวันเดือนปีเกิดจากวันที่คลอดออกมาเป็นการเริ่มนับวันที่ 1 จวบจนเมื่อครบรอบ 1 ปี คือวันเกิดของตนเองจึงนับเป็น 1 ขวบ ซึ่งใช้ระบบสุริยคติในการนับวันเดือนปี ดังนั้นจึงเป็นการนับปีและอายุแบบสากลทั่วไป โดยมีหลักกฎหมายรองรับในการนับอายุ เช่น การนับอายุผู้เยาว์ การบรรลุนิติภาวะ การแต่งงานและการรับบุตรบุตรธรรมเป็นต้น ฯลฯ ส่วนทางการแพทย์ก็ใช้วิธีนี้นับอายุเช่นเดียวกัน ในการวัดความเจริญเติบโตของทารกในวัยต่างๆจนกระทั่งเป็นผู้ใหญ่และวัยชราและวินิจฉัยโรคต่างๆตามวัยอายุ
ส่วนโหราศาสตร์จีนบางวิชาก็นำอายุแท้หรือ 實歲สรือซุ่ย มาคำนวณผสมกับอายุเทียมหรือ 虛歲ซวีซุ่ย เช่น ในวิชาโป๊ยยี่สี่เถียว 八字四柱การคำนวณ 大運ตั่วอุ่ง หรือดวงวัยจรใหญ่ มีช่วงละ 10 ปี ก็จะนับแบบอายุจริง ส่วนการคำนวน 小運เสียวอุ่ง หรือดวงวัยจรเล็ก ก็จะนับแบบอายุเทียมแบบ1รอบปี เพื่อคำนวณโชคเคราะห์ต่างๆในแต่ละวัยจร (大運行十年之吉兇，小運司一歲之禍福 ) ซึ่งเมื่อพิจารณาความแตกต่างจากอายุในสองระบบนี้จะทำให้อายุเทียมมากกว่าอายุจริงระหว่าง1-2 ปี
นอกจากนี้ในการพิจารณาเอกสารโบราณของจีนในเรื่องกล่างถึงอายุของคนในสมัยต่างๆ และตำราการแพทย์หรือตำราโหราศาสตร์จีนโบราณเมื่อกล่าวถึงเรื่องอายุ ทั้งหมดล้วนใช้อายุเทียมนับอายุแทบทั้งสิ้น ดังนั้นการพิจารณาและการตีความจะต้องกระทำอย่างรอบคอบเพื่อจะได้เข้าใจได้ถูกต้อง
