โศลกที่ ๔๗
อาทิตย์แสดงถึงการมีเสถียรภาพที่มั่นคงและแน่นอนไม่เปลี่ยนแปลง จันทร์แสดงถึงความไม่แน่นอน มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา อังคารแสดงถึงความฉุนเฉียวเจ้าโทสะ ความฉับพลันทันที ไม่รู้ตัวมาก่อนและไม่ได้คิดเอาไว้ว่าจะมีเหตุการณ์เกิดขึ้น พุธแสดงว่าเป็นไปได้ทุกประการ แล้วแต่ว่าจะได้รับแสงจากพระเคราะห์ใด ไม่มีจิตใจที่เป็นตัวของตัวเอง พฤหัสฯแสดงว่าเป็นผู้ที่สุขุมเยือกเย็น สุภาพอ่อนโยนและเจ้าระเบียบ ศุกร์แสดงถึงความรื่นรมย์ต่างๆ การหาความสุขใส่ตน เจ้าสำราญ เสาร์แสดงถึงความหยาบคาย การเห็นผิดเป็นชอบ ฯ
โศลกที่ ๔๘
เกี่ยวกับพระเคราะห์ที่ให้โทษในดวงชะตา ท่านตั้งกฎเกณฑ์ไว้ว่าลัคนาในจรราศี พระเคราะห์อยู่ในภพที่ ๑๑ จากลัคนา หรืออยู่ในภพที่ ๑๑ จากเจ้าเรือนของภพที่ ๑๑ ลัคนาอยู่ในสถิระราศี พระเคราะห์อยู่ในภพที่ ๙ จากลัคนาหรืออยู่ในภพที่ ๙ จากเจ้าเรือนของภพที่ ๙ ลัคนาอยู่ในทวิสวะภาวะราศี พระเคราะห์อยู่ในภพที่ ๗ จากลัคนา หรืออยู่ในภพที่ ๗ จากเจ้าเรือนของภพที่ ๗ พระเคราะห์ที่อยู่ตามตำแหน่งนี้เป็นพระเคราะห์ที่ให้โทษแก่ลัคนาทั้งสิ้น ยิ่งไปกว่านั้น ถ้าพระเคราะห์ที่กล่าวนี้ยังบังเอิญไปร่วมกับเจ้าเรือนของขะระหรือมานทิเข้าอีกด้วย ท่านว่าพระเคราะห์นั้นเป็นดาวฆาตที่สำคัญที่สุด ฯ
หมายเหตุ
คำว่าขะระหรือขร ทางเรามักเรียกว่าขนอน คือเป็นนวางค์ที่ ๖๔ จากนวางค์ของจันทร์ในชะตา และเป็นตรียางค์ที่ ๒๒ จากตรียางค์ของลัคนา
โศลกที่ ๔๙
อิทธิพลของพระเคราะห์ต่างๆที่มีต่อเจ้าชะตา ท่านจัดไว้ดังต่อไปนี้ อาทิตย์เกี่ยวกับตัวของเจ้าชะตา เกี่ยวกับบิดาของเจ้าชะตา เกี่ยวกับอิทธิพลและอำนาจ ความสุขทางกาย สุขภาพอนามัย การรักศักดิ์ศรี การรักษาเกียรติและโชควาสนา จันทร์หมายถึงจิตใจ การเข้าใจต่อเหตุการณ์ต่างๆ ความพอใจจากผู้ใหญ่ ความไว้วางใจจากผู้มีอำนาจ ความมั่งคั่งและมารดาของเจ้าชะตา อังคารหมายถึงความกล้าหาญ โรคภัยไข้เจ็บ บุคลิกลักษณะ น้องชายของเจ้าชะตา ที่ดินและทรัพย์สิน ข้าศึกศัตรูหรือฝ่ายตรงข้าม และญาติพี่น้องทางบิดา พุธหมายถึงการศึกษาเล่าเรียน ความรู้เท่าทันต่อเหตุการณ์ ญาติพี่น้องต่างๆ ความรู้สึกทางประสาททั่วไป ญาติผู้ใหญ่ทางมารดา เพื่อนชายเพื่อนหญิง การพูดจาปราศัย และท่วงทีวาจา
โศลกที่ ๕๐
พฤหัสฯหมายถึงความฉลาดรอบรู้ อัจฉริยะ ความมั่งคั่ง การเจริญเติบโตของร่างกาย ความรู้เกี่ยวกับหลักวิชา และบุตรชาย ศุกร์หมายถึงความสำราญ ความผาสุขส่วนตัว คู่ครอง ยานพาหนะต่างๆ เครื่องประดับ เครื่องเสริมสวย ความรักเกี่ยวกับเพศตรงข้าม เสาร์หมายถึงการมีอายุสั้น อายุยืน ความเป็นไปของชีวิต การเลี้ยงชีพ ความวิบัติต่างๆ ความตาย ความเจริญรุ่งเรือง ราหูหมายถึงญาติผู้ใหญ่ทางบิดา เกตุหมายถึงญาติผู้ใหญ่ทางมารดา ฯ
โศลกที่ ๕๑
ท่านผู้รู้ได้จัดพระเคราะห์ต่างๆเทียบกับภพต่างๆ จากตำแหน่งของลัคนาดังต่อไปนี้ ภพที่ ๑ ได้แก่อาทิตย์ ภพที่ ๒ ได้แก่พฤหัสบดี ภพที่ ๓ ได้แก่อังคาร ภพที่ ๔ ได้แก่จันทร์และพุธ ภพที่ ๕ ได้แก่พฤหัสบดี ภพที่ ๖ ได้แก่อังคารและเสาร์ ภพที่ ๗ ได้แก่ศุกร์ ภพที่ ๘ ได้แก่เสาร์ ภพที่ ๙ ได้แก่อาทิตย์และพฤหัสบดี ภพที่ ๑๐ ได้แก่อาทิตย์ พุธ พฤหัสบดี เสาร์ ภพที่ ๑๑ ได้แก่พฤหัสบดี และภพที่ ๑๒ ได้แก่เสาร์ ลักษณะที่กำหนดให้พระเคราะห์ต่างๆแทนภพต่างๆที่กล่าวมานี้ ท่านเรียกพระเคราะห์นั้นๆว่าการกะของภพหรือภาวะการกะ ฯ
โศลกที่ ๕๒
ท่านผู้รู้ได้ให้ความเห็นไว้ว่าในชะตาผู้ใดก็ตาม ถ้าพระเคราะห์อยู่เรียงลำดับกันจาก ลัคนาดังนี้ นับว่าเจ้าชะตาจะเคราะห์ดีที่สุดคือ ศุกร์อยู่ในภพที่ ๗ พุธอยู่ในภพที่ ๔ พฤหัสบดีอยู่ในภพที่ ๕ สำหรับเสาร์ถ้าอยู่ภพที่ ๘ จากลัคนา ท่านว่าชะตาผู้นั้นจะอายุยืนและสุขภาพดีมาก
หมายเหตุ
ตามกฎเกณฑ์ของดาราศาสตร์ พุธอยู่ห่างจากอาทิตย์ได้อย่างมากไม่เกิน ๒๘ องศาและศุกร์อยู่ห่างจากอาทิตย์ได้อย่างมากไม่เกิน ๔๘ องศา ฉะนั้นถ้าพุธและศุกร์อยู่ห่างจาก อาทิตย์มากที่สุดและอยู่คนละข้างคือหน้าหลังอาทิตย์ พุธและศุกร์จะอยู่ห่างกันได้ไม่เกิน ๗๖ องศา ดังนั้นในโยคที่ให้ไว้ในโศลกนี้ก็เป็นการบังคับไปในตัวแล้วว่าอาทิตย์จะต้องอยู่ร่วมกับพฤหัสบดีในภพที่ ๕ จากลัคนาด้วย และถ้าจะคิดให้ละเอียดลงไปอีกจะเห็นได้ว่าการที่พุธในภพที่ ๔ จากลัคนานั้น พุธจะมีองศาน้อยกว่า ๑๔ องศาในภพที่ ๔ ไม่ได้ ในทำนองเดียวกันศุกร์ที่เล็งลัคนาจะมีในภพที่ ๗ เกิน ๑๖ องศาไม่ได้
โศลกที่ ๕๓
อาทิตย์แสดงถึงความมีสมรรถภาพ ความเข้มแข็ง อกผายไหล่ผึ่งมีสง่าน่าเกรงขาม ผิวเนื้อดำแดง ตาสุกใสเป็นประกาย อารมณ์ร้ายมักเอาใจตัวเองเป็นใหญ่ มีเสน่ห์ ผมบาง บูชาความยุติธรรม เต็มไปด้วยความงาม ความดี ฯ
โศลกที่ ๕๔
จันทร์หมายถึงเสมหะ เคลษม์ สม การท่องเที่ยว การวนเวียนโดยไร้ความหมาย เสียงอ่อนหวานไพเราะ มีความพินิจพิเคราะห์ละเอียดละออ มีตาคมและสายตาดี ขาแขนแข็งแรงและสวยงามน่ารัก ไวต่อความรู้สึก ขี้ระแวงสงสัย ไหวจัด งอนจัด รูปร่างสูงโปร่งระหง แบบบางสะโอดสะอง แต่มีส่วนโค้งที่เต็มไปด้วยเสน่ห์ ฯ
โศลกที่ ๕๕
อังคารแสดงถึงการมีแววตาดุร้าย มีลักษณะเป็นหนุ่มกว่าอายุ กระชุ่มกระชวย กระฉับกระเฉงว่องไว อารมณ์ฉุนเฉียว ท่าทางไว้ตัว ผิวเนื้อค่อนข้างดำ มักไม่ซื่อตรง ไม่มีความแน่นอน เอวคอดอกใหญ่ แขนขางามได้สัดส่วน เลือดฝาดดี เข้มแข็ง เอาการเอางาน ชอบเอาแต่ใจตัว มักเห็นผิดเป็นชอบ ฯ
โศลกที่ ๕๖
พุธแสดงถึงการมีผิวเนื้อเขียว มีข้อลำแข็งแรงและค่อนข้างใหญ่โต รูปร่างสะโอดสะอง มีความรู้สึกในเรื่องรักรุนแรง แต่มักหักห้ามใจได้ ชอบสนุกสนานเฮฮา ร่าเริงตลกขบขัน ชอบสร้างความพินาศให้กับผู้อื่น มีน้ำดีมาก มีเสมหะมาก เจ้าคารม มั่งคั่ง มักเสียสละและถือบวชเมื่ออายุมาก ฯ
โศลกที่ ๕๗
พฤหัสบดีแสดงถึงการอ้วนชนิดลงพุง ผิวเนื้อขาวเหลือง ใจคอสุขุมเยือกเย็น มีคุณงามความดี เป็นที่นับถือของคนทั่วไป รอบรู้คงแก่เรียน ชอบศึกษา ตาและผมมักจะเป็นสีน้ำตาล บูชาความบริสุทธิ์ เที่ยงตรงและยุติธรรม ฉลาดหลักแหลมลึกซึ้ง ฯ
โศลกที่ ๕๘
ศุกร์แสดงถึงการมีผมดกดำและหยิก ผิวเนื้อสีน้ำตาลรูปร่างสะดุดตา แขนขาได้สัดส่วน งามน่ารักมีเสน่ห์ในตัว เจ้าชู้ ชอบเอาใจใส่ต่อเพศตรงข้าม มีศิลปะในการเข้าพระเข้านาง มีคุณสมบัติทุกประการในการชักจูงใจผู้อื่นเกี่ยวกับความรัก เป็นที่นิยมนับถือของผู้อื่น ร่าเริงสนุกสนาน เจ้าสำราญ และกล้าหาญ ฯ
โศลกที่ ๕๙
เสาร์แสดงถึงการมีเส้นผมหยาบและแข็ง มือเท้าใหญ่ไม่งดงามน่ารัก รูปร่างสูงโปร่งผิวเนื้อดำ กระดูกใหญ่ ฟันโตและไม่เป็นระเบียบ ตาโตและค่อนข้างแดงแสดงถึงความทุกข์ใจอยู่ตลอดเวลา ไม่กระฉับกระเฉง เฉื่อยชา เยือกเย็นและมักจะเกียจคร้าน ไม่ชอบเปิดเผยให้ผู้อื่นรู้เกี่ยวกับเรื่องของตัว ฯ
โศลกที่ ๖๐
เมื่อพระเคราะห์ต่างๆมาร่วมกัน ย่อมมีความแพ้ชนะแก่กันตามศักดิ์ของพระเคราะห์นั้นๆ ท่านกำหนดไว้ว่า พระเสาร์แพ้พระอาทิตย์ พระอังคารแพ้พระเสาร์ พฤหัสบดีแพ้พระอังคาร พระจันทร์แพ้พระพุธและพฤหัสบดี พระศุกร์แพ้พระจันทร์ และพระพุธแพ้พระศุกร์ ฯ
