โศลกที่ ๒๗
ในการคำนวณเกี่ยวกับอายุในระบบทศายุ หรือนักษัตรทศายุนี้ ใช้คำนวณจากตำแหน่งของพระเคราะห์ต่างๆ ในนักษัตรต่างๆโดยจัดพระเคราะห์ทั้ง ๙ เข้าครองนักษัตรทั้ง ๒๗ หมู่ และบังคับกำลังของพระเคราะห์ไว้เป็นการตายตัว เกี่ยวกับเรื่องนี้จะได้กล่าวโดยละเอียดในบทที่ ๑๘ ฯ
โศลกที่ ๒๘
ถ้าเจ้าเรือนของลัคนาเข้มแข็งและได้รับแสงจากศุภเคราะห์ด้วย การคิดอายุควรจะคิดเพิ่มตามสมควร ในทำนองเดียวกันถ้าอาทิตย์หรือจันทร์เข้มแข็ง และได้รับแสงจากศุภเคราะห์ด้วย อายุของเจ้าชะตาจะมากกว่าปกติ ฯ
โศลกที่ ๒๙-๓๐-๓๑
ในเมื่ออาทิตย์ในชะตาเข้มแข็งเช่นได้ตำแหน่งอุจจ์ หรือดาวอื่นๆเข้มแข็งอยู่ในภพเกนทระหรือตรีโกณกับลัคนา เช่นในปัญจะมหาบุตรโยค เป็นต้น หรือในชะตาที่มีจันทร์เข้มแข็งและเป็นโยคกับดาวอื่นๆ ทำให้เป็นราชาโยค สุนะผาโยคและอนะผาโยค เป็นต้น ท่านแนะนำให้ใช้ระบบปิณฑายุรทัยในการคำนวณอายุของเจ้าชะตา ผู้ที่โยคเหล่านี้โดยมากมักอายุยืน ฯ
โศลกที่ ๓๒
ถ้าพฤหัสบดีกุมลัคนา อาทิตย์อยู่ในภพที่ ๑๐ มีจันทร์เพ็ญอยู่ในภพที่ ๔ ส่วนพระเคราะห์อื่นๆอยู่ในภพเกนทระ ตรีโกณ หรืออุปจัย แต่มีบาปเคราะห์อยู่ในอาโปกลิมะ ท่านให้ใช้คิดอายุจากระบบปิณฑายุรทัย ฯ
โศลกที่ ๓๓
ในการคำนวณหาอายุของเจ้าชะตา นักปราชญ์ทางโหราศาสตร์ให้ความเห็นดังนี้ เกี่ยวกับการใช้ระบบต่างๆ ในการคำนวณอายุ ถ้าอาทิตย์เข้มแข็งใช้ปิณฑะชะ จันทร์เข้มแข็งใช้นิสรรคิชะ อังคารเข้มแข็งใช้รัศมิชะ พุธเข้มแข็งใช้ภิณนาษัฏกะวรรคชะ พฤหัสบดีเข้มแข็งใช้กาลจักรชะ ศุกร์เข้มแข็งใช้นักษัตรชะ เสาร์เข้มแข็งใช้สะมุทายะชะ และลัคนาเข้มแข็งใช้อำศะชะ ฯ
โศลกที่ ๓๔
การคำนวณอายุตามระบบต่างๆที่ได้กล่าวมาแล้ว ท่านว่าถ้าเอา ๓๖๐ คูณและเอา ๓๖๕ หารจะได้เป็นจำนวนวันเดือนปีจำนวนหนึ่ง และวันเดือนปีจำนวนที่ได้ใหม่นี้นับตาม
สุริยคติกาลมีชื่อว่า เสารายุส์ ฯ
โศลกที่ ๓๕-๓๖
การมีอายุยืนยาวนอกจากจะขึ้นอยู่กับอิทธิพลของพระเคราะห์แล้ว ยังขึ้นอยู่กับความประพฤติของเจ้าชะตาด้วย ท่านว่าผู้ใฝ่ในทางดี มีศีลธรรม ผู้ที่นับถือพระเจ้าและพราหมณ์ ผู้ที่ระงับความรู้สึกในทางตัณหาต่างๆไว้ได้ไม่ปล่อยไปตามอารมณ์ ผู้รักษาไว้ซึ่งขนบธรรมเนียมประเพณี และเป็นผู้ที่รู้คุณบิดามารดาครูบาอาจารย์ ฯลฯ ย่อมมีอายุยืนเพิ่มขึ้นได้อีก
การตายก่อนอายุขัยตามหลักของโหร เพราะเจ้าชะตาประกอบความชั่วร้ายต่างๆไม่นับถือพระเจ้าและพราหมณ์ เต็มไปด้วยความโลภ กิเลสและราคะ ประพฤติเป็นโจรและไม่มีความกตัญญู เป็นต้น ฯ
โศลกที่ ๓๗-๓๘-๓๙
การตายอย่างกระทันหันไม่รู้ตัว เป็นกรรมของผู้กระทำความชั่ว ผู้ไม่นับถือพระเจ้าและพราหมณ์ ผู้ทำลายความดีของคนอื่น ผู้ประพฤติตนเป็นสัตว์ตัวร้ายของศาสนา ผู้ไม่ฟังคำสั่งสอนที่ดี ผู้ทำลายขนบธรรมเนียมประเพณี ผู้เลี้ยงชีพด้วยการทำบาป และผู้ไม่เชื่อเคารพในคัมภีร์พระเวทต่างๆ สำหรับผู้ที่รู้คัมภีร์พระเวทสามารถจะขจัดปัดเป่าโรคร้ายต่างๆให้พ้นภัยได้ และสามารถที่จะมีอายุยืนอีกด้วย ฯ
โศลกที่ ๔๐-๔๑-๔๒-๔๓-๔๔
การกำหนดอายุของสัตว์ต่างๆ ท่านมีกฎเกณฑ์ดังนี้ พวกที่มีอายุยืนถึงหนึ่งพันปี ได้แก่ พวกนก เช่น แร้ง นกเค้าแมว นกยาง กา พวกสัตว์เลื้อยคลานได้แก่ งู เป็นต้น พวกที่มีอายุถึง ๓๐๐ ปีได้แก่ เหยี่ยว ลิง หมี และกบ พวกที่มีอายุถึง ๑๕๐ ปีได้แก่รากษส พวกที่มีอายุถึง ๑๒๐ ปี ได้แก่ มนุษย์และช้าง ม้ามีอายุถึง ๓๒ ปี ลาหรืออูฐมีอายุถึง ๒๕ ปี โคและกระบือมีอายุถึง ๒๔ ปี นกยูงมีอายุถึง ๒๐ ปี แพะ แกะ มีอายุถึง ๑๖ ปี ห่านมีอายุถึง ๑๔ ปี
นกเขา นกแก้วมีอายุถึง ๑๒ ปี นกพิราบมีอายุถึง ๑๒ ปี เป็ด ไก่ มีอายุถึง ๘ ปี นกกางเขนมีอายุถึง ๗ ปี ฯ
โศลกที่ ๔๕
ในการคำนวณอายุหยาบๆ ท่านให้แบ่งภพต่างๆจากลัคนาเป็น ๓ หมู่ หมู่ละ ๔ ภพ คือภพที่ ๑ ถึง ภพที่ ๔ เป็นหมู่ที่ ๑ ภพที่ ๕ ถึง ภพที่ ๘ เป็นหมู่ที่ ๒ ภพที่ ๙ ถึง ภพที่ ๑๒ เป็นหมู่ที่ ๓ ถ้าในหมู่ที่ ๑ มีพระเคราะห์ตั้งแต่ ๔ ดวงขึ้นไปเจ้าชะตาจะอายุยืน ถ้ามีพระเคราะห์มากในหมู่ที่ ๒ เจ้าชะตาจะมีอายุปานกลาง และถ้ามีพระเคราะห์มากในหมู่ที่ ๓ เจ้าชะตาจะอายุสั้น
ในหมู่หนึ่งหมู่ใดก็ตามถ้ามีบาปเคราะห์ที่ไม่เข้มแข็งสถิตอยู่ และบาปเคราะห์นั้นไม่ร่วมหรือรับแสงจากศุภเคราะห์ด้วย บาปเคราะห์ดวงนั้นจะเป็นดาวที่ทำให้เจ้าชะตาตาย เฉพาะอย่างยิ่งในเวลาเสวยอายุหรือแทรก ฯ
โศลกที่ ๔๖
ดาวพระเคราะห์ใดๆที่อยู่ในอาณาเขตของเส้นแบ่งราศีหรือราศีสนธิ คือประมาณ ๑๒ ลิบดาหน้าหรือหลังเส้นแบ่งราศี เวลาพระเคราะห์นี้เสวยอายุหรือแทรกจะทำให้เจ็บป่วย เจ้าชะตาอาจถึงตายได้ถ้าดาวนี้เสวยอายุหรือแทรก และในขณะนั้นดาวนี้โคจรไม่ถึง ๑๓ องศาในราศีใดๆ ฯ
โศลกที่ ๔๗
ถ้ามีบาปเคราะห์ในภพที่ ๖ หรือ ๘ จากลัคนา และบาปเคราะห์นั้นได้รับแสงจากดาวคู่ศัตรูด้วย และถ้าภพที่ ๖ หรือ ๘ นั้นเป็นราศีที่ครองด้วยบาปเคราะห์ ท่านว่าถ้าบาปเคราะห์ที่สถิตในภพที่ ๖ หรือ ๘ เสวยอายุ เจ้าชะตาจะตายภายในเวลาที่เจ้าเรือนของภพที่ ๖ หรือ ๘ แทรก หรือ เจ้าเรือนของภพที่ ๖ หรือ ๘ เสวยอายุ และบาปเคราะห์ในภพนั้นแทรก ฯ
