การนับปีจันทรคติแบบไทย (วาร มาส และ สุรทิน)
ในระบการคำนวณปีในปฏิทินจันทรคติไทยนั้นได้ กำหนดปีออกเป็น 2 แบบ คือ (1)ปีปกติสุทิน และ(2)ปีอธิกสุรทิน และเดือนออกเป็น 3 แบบ คือ (1)ปกติมาส-ปกติวาร (2)ปกติมาส-อธิกวาร (3)อธิกมาส-ปกติวารเพื่อง่ายแก่การจดจำและการคำนวนปี เรามักจะเป็นเป็นในรูปแบบ (....มาส+ ..วาร + .....สุรทิน) เช่น ปีปกติมาส -ปกติวาร -ปกติสุรทิน หรือ ปีปกติมาส-อธิกวาร-อธิกสุรทิน เป็นต้น
ความหมาย
(1) ปีปกติสุรทิน คือ ปีที่เดือนกุมภาพันธ์มี 28 วัน
(2) ปีอธิกสุรทิน คือ ปีที่เดือนกุมภาพันธ์มี 29 วันลักษณะเช่นนี้ จะปรากฏขึ้นในทุกๆ รอบ 4 ปี เมื่อปีค.ศ.หารด้วย 4 ลงตัว ตามปฏิทินสุริยคติแบบเกรกอเรียน
(3) ปกติมาส-ปกติวาร คือปีที่มีวันและเดือนเป็นแบบปกติ คือเดือนคู่ มีวันขึ้นและแรม 15 ค่ำเท่ากันและเดือนคี่มีวันขึ้น 15 ค่ำและ วันแรม 14 ค่ำ (ไม่มีแรม 15 ค่ำ)
(4) ปกติมาส-อธิกวาร เป็นปีที่เหมือนกับข้างต้นแต่เพิ่มเดือน 7 จะมีวันแรม 15ค่ำเพิ่มขึ้นมาอีก 1วัน
(5) อธิกมาส-ปกติวาร หมาย ถึง เดือนที่เพิ่มขึ้นในปีจันทรคติ คือในปีนั้นมี 13 เดือน คือมีเดือน 8 สองหน
สาเหตุที่ต้องเพิ่มเดือน และวันเข้าไปตามระบบนี้ ก็เพื่อให้ปฏิทินทางจันทรคติเทียบได้กับปฏิทินทางสุริยคติได้ โดยจำนวนวันไม่ต่างกันมากเกินไป
