โหราศาสตร์ไทย

ตำรา นรลักษณ์ศาสตร์ (พระมหามณเฑียร)

(คัดจากคัมภีร์สมุดข่อยโบราณฉบับดั้งเดิม)

ตำราพรหมชาติฉบับสมบูรณ์

โดย สำนักพิมพ์อำนาจสาส์น

วันเสาร์ เดือนสี่ ขึ้น ห้าค่ำ จุลศักราชพันร้อยเจ็ดสิบ (1170) ในสมัยรัชกาลที่ 1 พ.ศ.2350) ปีมะโรงนักษัตรสำเรทธิศก (นักษัตรสัมฤทธิศก) ข้าพระพุทธเจ้าจีนแส แปลตำราทายลักษณะจีนออกเป็นคำไทยทูลเกล้าฯ ถวายในตำราฉบับจีน ทำลายลักษณะนั้นแปลเป็นไทย ได้ความดังนี้ ปุถุชนชายหญิงทั้งหลาย บังเกิดมาย่อมมีลักษณะชั่วและดีได้ร้อยยี่สิบแห่ง เทพยดาผู้ตกแต่งตำรับนี้ จึงมีอุมาเปรียบไว้ในตำราว่า เที้ยนเท้ง ๆ แปลเป็นคำไทยได้ความว่า

หน้าผาก เหมือนท้องฟ้าอันสูงแลกว้าง

จมูกเหมือนจอมภูเขาอันใหญ่หลวง

จักขุทั้งสองอันสว่าง เหมือนพระจันทร์ พระอาทิตย์อันส่งสว่างโลก

ปากนั้นเหมือนมหาคงคา คือ ชเล (ทะเล) อันใหญ่กว้าง

คิ้วทั้งสองเหมือนแผ่นดิน

เส้นผม

หนวดเครา

เส้นผมสิ้นสารพางค์กาย เหมือนต้นไม้แลต้นหญ้าทั้งหลายอันบังเกิด

ในแผ่นดิน

ลำคอเหมือนขื่อเรือนอันทรงไว้ ซึ่งเครื่องบนเรือน คือลักษณะดีและร้ายอันบังเกิดปรากฏในดวงหน้าแห่งชายหญิงทั้งปวง จึงทำนายลักษณะอันบังเกิดใน

เที้ยนแท้ง ฯ แปลเป็นคำไทยว่า หน้าผาก คือแต่ไรริมผมถึงโขนงคิ้ว มีกระดูก ลำดับต่อกันได้แปดอัน ชื่อว่าหน้าผาก ถ้าหน้าผากกว้างใหญ่ หน้าผากสูงจะได้เป็นอำมาตย์แต่หนุ่ม

หน้าผากเสมองามดี ผู้นั้นจะมีปัญญามาก เฉลียวฉลาดยิ่งนัก

ใบเลงกุด ฯ แปลเป็นคำไทยว่า คิ้ว

ถ้าคิ้วเหินห่าง คิ้วสูง

เง่าจมูก มิได้หักเง้า จมูกสูง

กระดูกแก้มทั้งสองดูงาม

ดวงหน้ามีโฉมเต็มบริบูรณ์ มิได้เหี่ยวแห้ง มิได้บกพร่อง

ดวงหน้าสี่เหลี่ยม

ผู้ใดมีลักษณะปรากฏในดวงหน้าดังกล่าวมานี้ จะมีอำนาจดังราชสีห์ มีเดชะเป็นใหญ่กว่าพญาราชสีห์ มีเดชะเป็นใหญ่กว่าพญาประเทศราชทั้งปวง

ถ้าผู้หญิงมีลักษณะดังนี้ไซร้า จะได้เป็นนางพญาประกอบด้วยสมบัติบริวารมาก

ถ้าดวงหน้าใหญ่ หน้าผากน้อย หน้าผากแหลม ผู้นั้นมีทุกข์มาก

ถ้าหน้าบาง เห็นกระดูกหน้าเหนี่ยว ผู้นั้นมีปัญญาความคิดน้อย ทรัพย์น้อย จะเข็ญใจ

ถ้าหน้าผากบวม จมูกแบน จะเข็ญใจ

ถ้าเสมอ หน้าเต็ม มิได้บกพร่อง ผู้นั้นจะสมบูรณ์สมบัติมากฯ

ถ้าหน้าผากบางมีแต่หนังหุ้มไว้ ผู้นั้นอายุสามสิบปีจะตาย

ถ้าหน้าผากเป็นริ้วขวางจะตายมิดี

ถ้าหน้าผากตัวใหญ่อ้วนพี ผู้นั้นจะมีสุขมาก

ถ้าหน้าบวมมีเนื้อมาก ตัวผอม เนื้อน้อย ผู้นั้นโรคาพยาธิมาก

ถ้าผู้ใดหน้าซีด หน้าผอม หาโฉมมิได้ ดังหน้าผี เลี้ยงลูกยาก มักผิดพี่น้องเพื่อนฝูง คบกันมักพลันหน่าย

ท่านชังมาก ฯ

ถ้าหน้าเป็นจุดแดง ดำ ขาว หน้ากระด้าง หาโฉมมิได้ หน้าเป็นฝ้า ไฟ มักขึ้งโกรธ มักทะเลาะเพื่อนฝูงมิดีฯ

ถ้าหน้าบางทีเขียว บางทีซ้ำดำ ใจพานใจร้ายนัก หาความเมตตามิได้ฯ

อุ้มต้อ อุ้มสร้อยฯ แปลเป็นคำไทยว่า  หูทั้งสองเสมอกัน ไม่สูงไม่ต่ำ ไม่เล็กไม่โต สมกับโฉมหน้า หูแดง ช่องหูกว้างลึก จะได้เป็นขุนนาง อายุยืนฯ

ผู้ใดหูแหลม หูเล็ก หนังบาง หูดำหูแดง หูนั้นจะเข็ญใจอายุสั้น

ถ้าหูขาวกว่าหน้า จะได้เป็นใหญ่ มีผู้นับถือทั้งแผ่นดิน

เถ่าตั้งซุยกิน ถ้าหูหนา หูใหญ่ หูยาน ยาวถึงบ่า จะมีวาสนามากฯ

ตะแนะ ซุ่ยขู ว่าหูลี่ถึงเนื้อ แห่งหูหนาดังตุ้มแก้ว จะมีบุญฯ

อนึ่ง หูคิ้วจ้าว คือ คิ้วขุนนาง ถ้าหูสูงกว่าคิ้วจึงดี ถ้าหูเล็กหาปัญญามิได้ ถ้าในช่องหูบางเล็ก อายุสั้นหาสิ่งสินยาก ในช่องหูกว้างและโตอายุยืน

ถ้าหูขาวเลื่อมประภัสสรดั่งแก้ว ผู้นั้นมีปัญญามาก

ถ้าหูกลม มีทรัพย์ อายุยืน

ใบหูแหลมทั้งบน ทั้งล่างใจร้าย

ยูซื้อ ว่าถ้าหูเหมือนหนู จะเข็ญใจ อายุสั้น

ถ้าหูเห็นดำ แห้ง ผู้นั้นจะสิ้นอายุปีนั้นแล้ว

ถ้าคิ้ว ยาว สูง นับเส้นได้ หว่างคิ้วกว้าง ผู้นั้นมีปัญญาฉลาด

ถ้าคิ้วสั้น ขนคิ้วเส้นใหญ่ ผู้นั้นจะตายด้วยเขี้ยวงาและอาวุธ

ถ้าคิ้วยาวกว่าตา จะมีทรัพย์สมบัติมาก ลูกไพร่จะได้เป็นนาย

ถ้าคิ้วสั้นไม่ถึงตา จะเข็ญใจ

ถ้าคิ้วตั้งราบกว่า ใจโจร

ถ้าขนคิ้วตำตา ผู้นั้นใจซื่อ ใจโง่ หาปัญญามิได้

ถ้าขนคิ้วต่อกันสองข้าง ผู้นั้นอาภัพญาติพี่น้อง

ถ้าขนคิ้วเส้นย้อนมาหัวคิ้ว ผู้นั้นใจชั่ว มิได้รู้คุณผู้มีคุณ คิดแต่จะทำร้ายท่าน

กระดูกคิ้วเป็นสันสูง ขึ้นมา ผู้นั้นเป็นผู้ร้าย

ถ้าคิ้วสูงถึงหน้าผาก จะได้เป็นขุนนางผู้ใหญ่

ถ้าขนคิ้วเล็กยาว ทายว่ามีพี่น้อง 4 หรือ 5 คนฯ

ถ้าหัวคิ้วไม่เสมอกัน ทายว่า มารดาตายก่อน

ถ้าขนคิ้วยาวถึงหมวกผม จะได้เป็นใจ๋เสี่ยง ฯ แปลว่า จัตุสดมภ์ฯ

ถ้าคิ้วสั้นไม่ปิดตา ไร้ญาติ อยู่แต่ผู้เดียวฯ

ถ้าคิ้วดก ผมดก ทายว่า ได้ทุกข็มากกว่าความสุข

ทีนี้จะทำนายซึ่งลักษณะอันบังเกิดในจักษุ ทั้งสองต่อไป อันธรรมดาฟ้าและดิน ย่อมว่าพระอาทิตย์และพระจันทร์ จึงได้สว่างแจ้งแท้จริง ปุถุชนชายหญิงอันเกิดมามีจักษุทั้งสอง จึงได้สว่างเป็นธรรมดา

ถ้าผู้ใดมีดวงจักษุทั้งสอง ที่ขาวก็ให้ขาวบริสุทธิ์ ที่ดำก็ให้ดำดั่งนิล ผู้นั้นจะมีทรัพย์สินสมบัติมาก มีบุตรชาย และหญิง ที่ได้พึ่งมีความสุข ลูกไพร่จะได้เป็นนายแลฯ

ถ้าผู้ใดมีดวงตาขาวมากกว่าตาดำ และตาเหลือง เป็นสีแดงอิฐเข้าถึงตาดำ และเป็นเม็ดขาวขึ้นที่ตาดำ และเป็นเส้นแดงแทงตาดำ และตาดำกับตาขาวไม่บริสุทธิ์ระคนกันเป็นสีต่าง ๆ ผู้นั้นมีสิ่งสินฉิบหายมีลูกและมีเมียจะตายจากกันฯ

ผู้ใดมีดวงตาสว่างแจ้ง จะดู จะเห็นสิ่งที่อันใดก็ประจักษ์ มิได้มีเฝ้าและหมองมัว ตาขาวตาดำ สุดจะมีทรัพย์ จะมีอายุยืน

ถ้าผู้ใดมีดวงตาไม่บริสุทธิ์ ดูสิ่งใดมิแจ้งประจักษ์แท้ไซร้ จะเข็ญใจหาสิ่งสินยาก อายุสั้น

ถ้าผู้ใดมีดวงตาดำและขาว เป็นเม็ดเป็นก้อนอยู่ มิได้เกลี้ยงและตาขาวมากกว่าตาดำ และตาดำมากกว่าตาขาว และมิได้บริสุทธิ์ จะดูสิ่งใดมิแจ้งประจักษ์แท้ไซร้ จะเข็ญใจหาสิ่งสินยาก อายุสั้น

ถ้าผู้ใดมีดวงตาดำและขาว ใส่งามบริสุทธิ์ ตาดั่งดวงตานาคราช ดั่งตาหงส์ ตาสิงโต ตาช้าง ตาราชสีห์ จะดูจะเห็นสิ่งใดก็เห็นแจ้งประจักษ์ มิฝ้ามัวจะได้เป็นขุนนางผู้ใหญ่ประกอบด้วยสิ่งสินสมบัติ

ถ้าผู้ใดมีตากลมและตาหัน ตาแหลม ตาแดง ผู้นั้นจะเป็นโจรจะตายด้วยอาวุธและเขี้ยวงา

ถ้าผู้ใดมีตากลมดั่งตางู และหน่วยตา (ลูกตา) ดั่งตาไก่ ผู้นั้นจะเป็นโจรมักชูสาวมาก จะตายด้วยอาวุธและเขี้ยวงาดั่งเดียวฯ

ถ้าผู้ใดตาโต ตาเหลือง ตาสามเหลี่ยม ผู้นั้นใจร้าย ใจชั่วฯ

ถ้าดวงตานั้นดำดั่งน้ำรัก ผู้นั้นจะมีปัญญา

ถ้าเหมือนคันธนูโก่งแล้ว ผู้นั้นจะทำร้ายแก่ท่าน

ดวงตา     หนังตา  ไวกว้าง    ผู้นั้นใจซื่อตรง       ใจดีมีปัญญา

ถ้าดวงตาพองทะเล้นออกมา                ดูดั่งหน้าตาห่อหุ้มมิได้ผู้นั้นจะตายด้วยยอาวุธและเขี้ยวงา

ถ้าหนังตาสูงกว่าหัวตา          ใจกล้าจะเป็นทหารฯ

ถ้าตากว้างเป็นเหลี่ยมยาวมักต้องปาง

ถ้าตาเล็ก ตาสั้น ตาแป้น ผู้นั้นเป็นคนโฉดเขลา ปัญญาน้อยความคิดน้อยฯ

ถ้าขอบตาดังตาไก่ ดวงตาดังนกพิราบ ผู้นั้นอยู่มิได้เป็นที่มักเที่ยวเตร่ฯ

ถ้าแดงดังแสงไฟ ผู้นั้นมักมีถ้อยความมิขาด

ถ้าตาดำ เส้นตาเหลือง ผู้นั้นจะตายด้วยอาวุธฯ

ยินติ่ง  แปลว่า ถ้าผู้ใดหว่างคิ้วกว้าง หน้าผากกว้าง และสูงคิ้วสองข้างสูงและคิ้วยาว และแก้มทั้งสองเสมอ จมูกมิได้หัก จมูกโตตรงขึ้นเสมอ หน้าผากผู้นั้นจะได้เป็นใหญ่กว่าคนทั้งหลาย

ถ้าผู้ใดหว่างคิ้วต่ำ หน้าผากแหลม คิ้วทั้งสองชิดกันและคิ้วสั้น ผู้นั้นจะมีสิ่งใดก็คงย่อมเกิดอันตรายต่าง ๆ มิรู้วาย

ถ้าผู้ใดคิ้วกว้าง ดวงหน้าผึ่งผาย ผู้นั้นมีอำนาจมาก กว่าถ้อยคำมีผู้เชื่อฟัง จะได้เป็นอธิบดีผู้ใหญ่ฯ

ถ้าผู้ใดเป็นแสกเส้นเท่าเข็ม ขึ้นแต่หว่างคิ้วถึงหน้าผม ดังสับฟากผู้นั้นมักต้องราชทัณฑ์อาญาเป็นทุกข์มิรู้

วายฯ

ถ้าหน้าผากสี่เหลี่ยม หว่างคิ้วมีสัณฐานกลมและเต็มมิได้บกพร่อง ผู้นั้นจะได้เป็นเสนาบดี แต่หนุ่มฯ

ถ้าผู้ใดหว่างคิ้วเป็นแสกเป็นบาดแผลเป็นปานเป็นไฝ มิได้ตรงแสกหน้าผู้นั้นทรัพย์สมบัติร้อน มีเมียมักจาก

อยู่ด้วยกันมิตลอดเฒ่าฯ

ผู้ใดจมูกโตเสมอถึงแสกหน้า มิได้เง้า มิได้หัก เพียงทั้งสองข้างเสมอมิได้พร่องเต็มบริบูรณ์ งานสมกับโฉมหน้า ผู้นั้นจะได้เป็นเสนาบดี ประกอบด้วยทรัพย์สมบัติ

มีคำเทียบไว้ หน้าแห่งคนทั้งหลายเปรียบเหมือนภูเขาห้าแห่ง

หน้าผากคือจอมเขายอด 1

แก้มข้างซ้ายจอมเขายอด 1

แก้มข้างขวาจอมเขายอด 1

คาง คือ จอมเขายอด 1

จมูก คือ จอมเขายอด 1

ตั้งอยู่กลางเขาทั้ง 4 นั้น

จมูกนี้มีรากหยั่งลงไปถึงปอด ถึงและมีความสุขสบายอยู่ ปอดก็เปิดลมให้หายใจเป็นปรกติ

อนึ่ง จมูกเปรียบเสมือนคลังทรัพย์สิ่งสินสมบัติ ถ้าจมูกสูง จมูกยาว จมูกตรง จมูกมีเนื้อหนาจะมีทรัพย์

อนึ่ง ช่องจมูกทั้งสอง เหมือนประตูคลังสมบัติ ถ้าช่องจมูกหนามีทรัพย์ทำได้ไว้คงฯ

ถ้าจมูกตกต่ำ จมูกแหลม จมูกบาง ผู้นั้นตระหนี่

ถ้าเงาจมูกตรง หัวตานั้นต่ำและหัก ผู้นั้นแม้นบิดามารดาจะมีสิ่งสินเท่าใดก็ครองไว้มิได้

จมูกยาวถึงหน้าผากมิได้หัก จะได้เป็นขุนนางผู้ใหญ่

ถ้าจมูกต่ำ จมูกคอ อายุสั้น

ถ้าจมูกเป็นเส้นนางเสมอหน้าผาก หาเนื้อมิได้และท้าย กำด้น

ดวงตามัว ผู้นั้นเข็ญใจ ไร้ญาติอยู่แต่ผู้เดียว นัยหนึ่งอายุสั้น เนา

ถ้าผู้ใดลูกจมูกเขินและเห็นภายในช่องจมูก ผู้นั้นมักอาภัพภรรยา ถ้าหญิงก็ดุจเดียวกันฯ

อนึ่ง หน้าผากและจมูกและแก้มทั้ง 2 และลูกคางเรียกว่าจอมเข้า ทั้ง 5 ถ้าเต็มบริบูรณ์ด้วยเนื้อหนัง ดูงามพร้อมด้วยลักษณะทั้ง 5 ดั่งพรรณนานี้ ถ้าเมื่อน้อยไม่มีทรัพย์สมบัติต่ออายุ 30 ขึ้นไป จึงจะมีทรัพย์บริบูรณ์

ถ้าจมูกมากเนื้อ และสูงเสมอหน้าผากมิได้หัก เนื้อแก้มริมจมูกพ่วงผ่องใสงาม ผู้นั้นใจซื่อตรง ฉลาดในการจัดแลงที่บ้านเรือนและการทั้งปวง

ถ้าผู้ใดจมูกโต จมูกหนา จมูกแข็ง จะมีทรัพย์สมบัติมาก

ถ้าจมูกเหมือนสิงโต จะมีปัญญาความคิดมาก แต่ภายหลังจะมีสุขมากฯ

ถ้าจมูกเสมอหว่างคิ้วเต็มบริบูรณ์ จะได้เมียอันพึงใจ จะได้เป็นขุนนาง

ถ้าจมูกแหลม ผู้นั้นปัญญาน้อย จะเข็ญใจฯ

ถ้าจมูกแตก            จมูกมีแผลทรัพย์สินมิคง เลี้ยงลูกยาก

ถ้าจมูกกลมมากเนื้อแก้มทั้งสองมีเนื้อบริบูรณ์เสมอกัน ผู้นั้นจะมีทรัพย์สมบัติมาก

ถ้าเงาจมูกและหว่างคิ้วมีกระดูกเสมอกัน และมิได้เง้ามิได้หัก ผู้นั้นจะได้เป็นเสนาบดี แต่หนุ่ม จนสิ้นอายุฯ

ถ้าแก้มพร่อง หน้าผากแหลม หน้าผากสูง คางต่ำ จมูกสูง มิได้บริบูรณ์พร้อมกันทั้ง 5 นั้น ท่านว่าญาติพี่น้องมิได้พึ่ง จะได้ทรัพย์สิ่งสินสิ่งใดก็ครองไว้มิคงฯ

ถ้าจมูก เหลือง แดง ผู้นั้นจะหาทรัพย์สิ่งสินง่าย

ถ้าจมูกดำเหมือนเถ้าไฟถูกน้ำ มีสิ่งสินจะฉิบหาย จะตาย

ซุ่ยวุ่ย ต้อไถ้

ปากเหมือนโตชาล ภาษาไทยว่า ปากเหมือนชาลอันใหญ่โตและปากนี้จะได้

ทรัพย์ก็ดี จะเสียทรัพย์ก็ดีเพราะปาก และปากนี้เป็นประตูแห่งถ้อยความทั้งปวง ถ้าปากตรงปากเสมอ ผู้นั้นเจรจาซื่อตรง เจรจาน้อยฯ

ถ้าปากไม่ตรง ผู้นั้นพูดมากเป็นปากโจร เจรจาเท็จมาก

ถ้าปากเปิด ริมฝีปากมิได้หุ้มฟัน ผู้นั้นอายุสั้น

ถ้าปาก    แหลมปากเล็ก ปากบาง ปากเบี้ยว ปากแป้นจะเข็ญใจเพราะอายุสั้น

ถ้าปาก    เป็น 4 เหลี่ยมจะมีทรัพย์มาก จะได้เป็นเศรษฐีฯ

ถ้าริมฝีปากแดงเหมือนชาด มีปัญญาฉลาด มีความคิดมาก

ถ้าปากเหนือกระบือ มีปัญญา

ถ้าครีบปากหนา จะได้เป็นนายทาหาร

ถ้าฟันดั่งฟันสุนัข   ปากเหมือนหนูผู้นั้นจะเป็นสองใจชั่วใจคดฯ

ถ้าริมฝีปากทั้งสองต่ำ ผู้นั้นท่านว่าดีแต่ต่อหน้า ลับหลังมิดี

ถ้าปากเหมือนปากเป่าไฟผู้นั้นมักใจน้อยโกรธ อาภัพลูก              มิดี

ถ้าปากดั่งปากหนู ผู้นั้นจะเป็นโจรลักเอาแต่ของท่านผู้อื่นมาเลี้ยงชีพ

ถ้าปากเหมือนม้าจะเข็ญใจ แต่จะหาเลี้ยงชีพเลี้ยงปากก็ทั้งยากฯ

ถ้าปากกว้างกำมือใส่เข้าอมได้ ผู้นั้นจะได้เป็นสี่ยง ว่าจัตุสดมภ์ ฯ

ถ้าริมฝีปากเหมือนปากนาคราช เหลงและปาก

มีสัณฐานเหมือนปากหงส์ อย่าให้เอาเป็นเพื่อนฝูงมิซื่อตรง

ถ้าปากเหมือนปากอ่าง ผู้นั้นใจดี

ถ้าปากมีไฝดำ จะมีของกินอร่อยทุกสิ่ง

ถ้าปากกว้าง ลิ้นโต มีทรัพย์มาก

ถ้าปากกว้างลิ้นบาง มักพอใจร้องรำทำเพลง มักเล่นสนุก

ถ้าปากแดงหนวดขาวจะมีสุขต่อภายแก่

ยื่นตัง ภาษาไทยว่า ร่องฝีปากเบื้องบน ตรงขื่อจมูกลงมานั้น เปรียบดั่งร่องน้ำ ถ้าร่องน้ำนั้นแคบ น้ำไหลหนีสะดวก ถ้าร่องฝีปากริมขื่อจมูกลงมานั้น ลึกและยาว ผู้นั้นจะมีทรัพย์มาก อายุยืนฯ

ถ้าเป็นร่องตื้นเรียบเสมอเนื้อริมฝีปาก อายุสั้น

ถ้าร่องคด เจรจาเท็จมากฯ

ถ้าร่องตรง เจรจาซื่อตรงฯ

อนึ่งร่องจมูกและริมฝีปาก และแก้มทั้งสองเต็มเสมอ และคางเต็มบริบูรณ์ หนวด และคิ้วประกอบกัน และลักษณะอันบังเกิดในหน้าได้ประกอบกันดูงามไซร้ ผู้นั้นดีมากฯ

ถ้าร่องจมูกเล็กและแคบ ผู้นั้นจะเข็ญใจหาเลี้ยงปากมิได้

ถ้าผู้ใดจมูกเบื้องบนแคบ เบื้องต่ำกว้าง จะมีลูกหลานน้อยฯ

ถ้าร่องจมูกเบื้องบนแคบ เบื้องต่ำแคบกลางกว้าง ผู้นั้นมีลูกหรือหลานมักป่วยเจ็บมาก

ถ้าร่องจมูกเบื้องบนนั้น ลึกและกว้างจะมีลูกหลานมากดี

ถ้าร่องจมูกเบื้องต่ำนั้น ลึกและกว้างจะมีลูกหลานมากดีฯ

ถ้าร่องจมูกคดและสั้น จะเข็ญใจ อายุสั้น

ถ้าในร่องจมูกเป็นแสกถึงขื่อจมูก ผู้นั้นจะมีลูกมักเสียมาก เลี้ยงลูกยากฯ

ถ้าในร่องจมูกเป็นแสกเส้นเท่าเข็มขึ้นถึงขื่อจมูก ผู้นั้นอาภัพลูกจะเข็ญใจ

ถ้าร่องจมูกเหมือนไม้ไผ่ผ่าสองฉะนั้น จะมีวาสนามาก ประกอบด้วยสมบัติมาก

ถ้าร่องจมูกแตกสองข้างแสกละเป็นครีบเป็นเส้นขึ้นมา ผู้นั้นเข็ญใจ ไร้ญาติอาภัพมิดี

ถ้าริมฝีปากตรง ริมปากหนา มิได้แหลม มิได้บาง และริมฝีปากแดงสดใจงาม และริมฝีปากมิได้ขาว หรือดำ และริมฝีปากเป็นเส้นแสกมาก และริมฝีปากเบื้องบน หรือต่ำ เสมอกัน ผู้นั้นใจดี ใจโอบอ้อมอารี ถึงผู้ใดจะกระทำผิดทำชอบประการใด ก็นิ่งคิดอยู่แต่ในใจ มิได้ออกปาก ใจละเอียดตรึกตรองมากฯ

ถ้าริมฝีปากทั้งสองงามพอดี ผู้นั้นมักซื่อตรง มักพอใจร่ำเรียนรู้วิชาฯ

ถ้าริมฝีปากทั้งสองบาง ผู้นั้นผากกล้ามุสา ว่ากล่าวถ้าคำมิจริงเท็จมากนัก

ถ้าริมฝีปากเบื้องบนยาวและหนา ผู้นั้นอายุยืน

ถ้าริมฝีปากต่ำยาวและหนา ผู้นั้นมักกิน

ถ้าริมฝีปากเหมือนริมฝีปากมังกร จะมีทรัพย์สมบัติมาก จะได้เห็นนางพระยาฯ

ถ้าริมฝีปากเหมือนแพะผู้นั้นเข็ญใจ  จะขอทานกิน

ถ้าริมฝีปากแหลม จะเข็ญใจ  หาสิ่งสินยากจะอดตาย

ถ้าริมฝีปากเบื้องต่ำปลิ้นออกมาจะอาภัพญาติพี่น้อง พ่อแม่ลูกเมียจะเข็ญใจอยู่ผู้เดียว

ถ้าริมฝีปากแสกเส้นมาก จะมีลูกฯ (เกีย)

ถ้าริมฝีปากหาเส้นมิได้ และเกลี้ยงอยู่ จะอาภัพลูก หาลูกมิได้

ถ้าริมฝีปากเหมือนปากนก  ผู้นั้นหมอความพอใจวิวาทฯ

ถ้าริมฝีปากเหมือนถ้ำ ผู้นั้นถ้อยคำมั่นคงดี

ถ้าริมฝีปากเหมือนปากเป่าไฟ ผู้นั้นอาภัพลูกหลาน

ถ้าริมฝีปากปากแดงและบาง ผู้นั้นเจรจากลับกลอก เอาคำแน่นอนมิได้ฯ

ถ้าริมฝีปากมีสีแดงมาก จะได้เป็นขุนนาง ประกอบด้วยสิ่งสินมากฯ

ถ้าริมฝีปากเขียว มักป่วยเจ็บอายุสั้น

ถ้าริมฝีปากมัวดำ มักไข้ป่วยเจ็บมิวาย

ถ้าริมฝีปากแดงงาม จะมีทรัพย์สมบัติมาก มิง้องอนผู้ใดดีฯ

ถ้าริมฝีปากแดงอ่อน จะมีเมียงามฯ

ถ้าริมฝีปากเป็นเส้นเหมือนดอกไม้ จะมีทรัพย์ฯ

ถ้าริมฝีปากแตกริมปากดำ ผู้นั้นจะเข็ญใจฯ

ถ้าริมฝีปากยาวฟันสั้น ผู้นั้นอายุยืน

ถ้าริมฝีปากปิดลงไม่ตรง ผู้นั้นเจรจาไม่จริง เท็จมากฯ

คี ภาษาไทยว่า ฟัน และฟันนั้น จะใหญ่กว่ากระดูก และฟันนี้บังเกิดขึ้นด้วยโลหิต ถ้าโลหิตบริบูรณ์ฟันนั้นมิได้โยก มิได้คลอน

ถ้าฟัน เป็นเหลี่ยมและฟันยาว   ฟันโตเรียบเสมอไม่สูงไม่ต่ำฟันแน่นชิดกันผู้นั้นอายุยืน

ถ้าฟันแหลมฟันบางฟันห่างฟันสั้นฟันคดผู้นั้นอายุสั้น

ถ้าฟันโต ฟันตรง รากฟันแน่น ฟันเสมอ  ริมปากตรงไม่เบี้ยว  ผู้นั้นซื่อตรง  คำนับ ผู้มีพระคุณ และใจศรัทธานับถือยำเกรงบิดามารดาดี

ถ้าฟันห่าง ฟันแตก ฟันสั้น ฟันแหลม ฟันแห้ง ฟันเหลือง ผู้นั้นเจรจากลับกลอกเจรจาเท็จมากมิดีฯ

ถ้าฟันโต ฟันชิด ฟันยาว ฟันเสมอ ฟันขาว ฟันแดง ฟันดำ ดูงามสดใส มิได้มีมลทิน บริสุทธิ์ และฟันรากลึกแน่น มิได้คลอน ผู้นั้นจะมีทรัพย์สิ่งสิน อายุยืน

ถ้าฟันโตและห่าง ฟันเล็ก และแหลม ฟันสั้นและบาง ฟันแตก แมงกิน และฟันดั่ง คราดชักหญ้า ผู้นั้นจะเข็ญใจ จะตายด้วยอาวุธเขี้ยวงามิดีฯ

อนึ่ง ให้พิจารณาดูหน้าฟันเบื้องบนและต่ำ สองซี่นั้น ถ้าแน่นและเสมอ และชิดกันและเป็นเหลี่ยมขาวบริสุทธิ์ มิได้ย้อมด้วยสิ่งใดไซร้ ผู้นั้นเจรจาสัตว์มั่นคง และเจราจาไพเราะ ประกอบด้วยของกินบริบูรณ์มิได้อดอยาก

ถ้าฟันเหลือง ฟันขาวแห้งไม่บริสุทธิ์ ฟันไม่ตรง จะเข็ญใจ เป็นคนโลเล มักเที่ยวเตร่ อยู่มิได้เป็นที่ฯ

ถ้าฟันเหมือนนาคราชถ้ามีลูกจะมีวาสนา จะได้พึ่งลูกฯ

ถ้าฟันเหมือนสิงโตจะได้เป็นใจ๋เสี่ยง ว่าจะได้เป็นเสนาผู้ใหญ่ดีฯ

ถ้าฟันไม่ตรง ผู้นั้นเป็นคนอาศัยศาลจ้าว เป็นคนไม่รู้บุญคุณผู้มีคุณ เป็นคน ท่านด่า พาลทะเลาะวิวาทมิดี

ถ้าฟันเหมือนฟันสุนัข ผู้นั้นโกหก เจรจาเอาความจริงมิได้

ถ้าฟันชิดกันและขาวบริสุทธิ์เหมือนเงิน ผู้นั้นซื่อตรง มักเรียนวิชาทุกอันฉลาดดี

ถ้าฟันห่าง ฟันแห้ง ฟันเหลือง ผู้นั้นจะเล่าเรียนสิ่งใดมิได้

ถ้าฟันดำเหมือนแก้วนิลใสแสดงาม จะมีสิ่งสินบริวารโภคสมบัติมากเทวดารักษา

ถ้าฟันขาวแห้งเหมือนกระดูกตาย ผู้นั้นจะยากจน หากินยาก ได้เช่นกินค่ำ มิใคร่จะทันกิน

ถ้าฟันเหลืองเหมือนใบไม้หล่นจากกิ่งไม้ ผู้นั้นเข็ญใจ หาเรือนมิได้ จะอาศัยป่าช้าผี

ถ้าฟันเหลืองบริสุทธิ์เหมือนแก้วเหลือง ผู้นั้นจะมีสมบัติไหลมาด้วยบุญจะได้สิ่งใด ก็ได้โดยง่ายสะดวกดี

ถ้าฟันเหมือนไม้ตาย จะเข็ญใจ หาเลี้ยงปากเลี้ยงท้องได้ยากนักมิดี

ถ้าฟันนับซี่ได้สี่สิบ และฟันขาวบริสุทธิ์ และรากแน่น และชิด และเสมอกันได้คด มิได้โอน และฟันเรียบงามดี ผู้นั้นภาษาจีนว่า ฝุกโจ๊ ภาษาไทยว่า พระเจ้าหาผู้เสมอสองมิได้ฯ

ถ้าฟันนับได้สามสิบแปดซี่ และขาวเกลี้ยงเป็นเงางาม ผู้นั้นจะมีอานุภาพมาก กล้าหาญมีชัยในสงคราม จะได้ดีด้วยการณรงค์ ประกอบด้วยโภคสมบัติมาก

ถ้าฟันนับซี่ได้สามสิบสี่ซี่ จะมีวาสนามาก มีอายุยืน

ถ้าฟันนับได้สามสิบซี่ ผู้นั้นเป็นมัธยม จะมีทรัพย์สิ่งสินเครื่องใช้สอยทั้งปวง พอกิน พอใช้เป็นปานกลางฯ

ถ้าฟันนับได้สามสิบซี่ ถ้าขาวบริสุทธิ์เกลี้ยงงามดี จะได้เป็นขุนนางดีฯ

ถ้าฟันนับได้ยี่สิบแปดซี่ หาสิ่งสินยาก จะเข็ญใจ ถ้าแลขาวบริสุทธิ์จะมีทรัพย์สิ่งสินแต่อายุสั้นฯ

ถ้าฟันนับได้ยี่สิบสี่ซี่ ผู้นั้นคือผีเกิดเป็นคน จะเข็ญใจหนักฯ

จิ ภาษาไทยว่าลิ้น และลิ้นนี้เป็นที่รวมแห่งเส้นภายในใจและดับเครื่องภายในทั้งปวง เป็นรากแห่งลิ้น และลิ้นเป็นเหลี่ยมและลิ้นเสมอแดงงาม ลิ้นแหลมเหมือนกระบี่คมกล้า มีเส้นโลหิต จะมีทรัพย์สมบัติ จะมีวาสนาแลฯ

ถ้าลิ้น แคบและยาว ผู้นั้นเจรจากลับกลอก จะเป็นโจรฯ

ถ้าลิ้นสั้น ผู้นั้นเจรจาเขลาโฉด หาฉลาดเจรจามิได้ฯ

ถ้าลิ้นลิ้นบาง ผู้นั้นเจรจาเอาความมิได้ เจรจาเท็จมากฯ

ถ้าลิ้นแหลมลิ้นเล็ก ผู้นั้นกินของมิได้เลือก เห็นจะกินได้ก็กินฯ

ถ้าลิ้นขาวและดำ ผู้นั้นเป็นตระกูลทาสเลี้ยงช้างเลี้ยงม้าท่านฯ

ถ้าลิ้นแดง ลิ้นเหลี่ยม ลิ้นยาว ถ้ากระทั่งไอน้ำลายกระเด็นออกมาดั่งแก้ว ดีฯ

ถ้าลิ้นแดง ลิ้นเล็ก ลิ้นยาว จะมีปัญญาฉลาดใจแกล้วกล้าดีฯ

ถ้าลิ้นแดงใสสดงดงามดี และสายเส้นลิ้นงาม จะได้เป็นเสนาใน ใกล้ชิดแห่งพระยาฯ

ถ้าลิ้นคมมีสัณฐานดังคมกระบี่ ผู้นั้นจะมีทรัพย์สมบัติมาก จะได้เป็นอำมาตย์ฯ

ถ้าลิ้นยาวถึงจมูก จะได้เป็นจัตุสดมภ์ ผู้ใหญ่มีทรัพย์สมบัติมากฯ

ถ้าลิ้นยาวถึงจมูก ถ้าจมูกแหลมจมูกบางมิดีฯ

ถ้าลิ้นแสกเส้นออกมาถึงปลายได้สามแสก จะมีเครื่องบริโภคมากฯ

ถ้าลิ้นเป็นไฝดำ จะมีเครื่องบริโภคมาก เทวดารักษาผู้นั้นฯ

ถ้าลิ้นเป็นไฝดำ ผู้นั้นจะตายด้วยเครื่องอาวุธเขี้ยวงามิดีแลฯ

ถ้าผู้ใดมักแลบ (ลิ้น) แปลบ ๆ เหมือนลิ้นงู ผู้นั้นใจชั่วมิดีฯ

ถ้าแลบทาริมฝีปากเป็นนิจ ผู้นั้นพอใจเที่ยวเตร่ พอใจอวดตัวชมว่างาม

ถ้าลิ้นเล็กลิ้นสั้น ผู้นั้นจะเข็ญใจฯ

ถ้าลิ้นโต ปากเล็ก ผู้นั้นจะพูดสิ่งใดมิสิ้นความฯ

ถ้าลิ้นเล็กปากโต ผู้นั้นเจรจาเบาเจรจาเร็วฯ

ถ้าลิ้นดั่งแต้มด้วยชาด ผู้นั้นมีทรัพย์สมบัติ จะมีวาสนาดีฯ

ถ้าลิ้นมีแผลดำ จะเข็ญใจฯ

ถ้าลิ้นแดงเหมือนโลหิต จะมีทรัพย์มากฯ

ถ้าลิ้นมีสีเหมือนเถ้าไฟถูกน้ำเปียก จะตายมิดีฯ

ถ้าลิ้นมีสีดั่งดอกบัว จะมีทรัพย์มาก ใจซื่อตรงดี

ถ้าลิ้นเขียวเหมือนดอกบัว จะมีปัญญา จะได้เป็นขุนนางดีฯ

ส่องเขียน  ภาษาไทยว่า  กระดูกหน้า คือกระดูกเบื้องต่ำ ใต้กระบอกตาทั้งสองข้างนั้น ถ้ากระดูกหน้าสูงขึ้นหว่างคิ้ว เต็ม สองตาดำบริสุทธิ์ ขาวบริสุทธิ์ เห็นงาม มีอำนาจมาก จะได้เป็นพระยาเอกราช มีผู้เกรงกลัวฯ

ถ้ากระดูกหน้าต่ำและแหลม ผู้นั้นจะหาทรัพย์สิ่งสินยากเข็ญใจฯ

ถ้ากระดูกหน้า สูง และจมูกมีเนื้อ แก้มทั้ง 2 พวงมีเนื้อ ผู้นั้นจะมีทรัพย์สมบัติบริบูรณ์ แต่ท่วมกลางอายุเท่าสิ้นชีวิตเป็นสุขมากฯ

ถ้ากระดูกหน้าสูง สองแก้มต่ำ เนื้อแห้งไม่มีเนื้อ ผู้นั้นโฉดเขลา ภายแก่จะเข็ญใจ อาภัพพี่น้องลูกเมีย จะอยู่แต่ผู้เดียวฯ

ถ้ากระดูกหน้าสูง และหน้าแห้ง มีแต่หนังหาเนื้อมิได้ ผู้นั้นเมื่อกลางอายุ ทรัพย์สิ่งสินของพ่อแม่พี่น้องจะฉิบหายสิ้นฯ

ถ้าหน้า มีเนื้อบริบูรณ์และกระดูกหน้าต่ำราบกับเนื้อผู้นั้นเจรจาสิ่งใดท่านเชื่อแต่ต่อหน้า ลับหลังท่านมิเชื่ออาภัพฯ

ถ้ากระดูกหน้าสูง จมูกสูงมีเนื้อ แก้มทั้งสองมีเนื้อพวงผ่องใสงาม ผู้นั้นภายแก่จะมีทรัพย์มากฯ

ถ้ากระดูกหน้า สูง และหนวดผมบาง ภายแก่เข็ญใจ จะอยู่แต่ผู้เดียวฯ

ถ้ากระดูกหน้า ทั้งสองมีเนื้อสูงขึ้นเบื้องบน และตายาวหว่างคิ้วเต็ม

ดวงหน้าเสมอราบดั่งแผ่นดิน ผู้นั้นจะได้เป็นใหญ่กว่าคนทั้งหลายดีนักฯ

ถ้ากระดูกหน้าสูง ตาโตไม่งาม คิ้วต่ำ หน้ายาวมิดีฯ

ถ้ากระดูกหน้า สูง จมูกต่ำ ทำได้ไว้มิคงฯ

ถ้าจมูกสูง กระดูกหน้างามรับจมูก มีเมตตามากฯ

ถ้าหมวดงามและเคราผมสองข้างดำงามสดผู้นั้นเป็นที่ชอบใจท้าวพญาท่านเมตตามาก

ถ้าผู้หญิงมีกระดูกหน้าทั้งสองงามมีเนื้อบริบูรณ์ ผู้นั้นการจัดแจงทั้งปวงดีกว่าผัวฯ

ถ้าหญิงใดมีกระดูกหน้าเบื้องต่ำแหลม หญิงนั้นผัวตามสามคนฯ

ถ้าหน้าสีเลือดขึ้นนวลงามดี ถ้าสีเหลืองถึงหูจะได้เป็นขุนนางฯ

ถ้ากระดูกหน้า เขียว จะเกิดวิวาทกับพี่น้องฯ

ถ้าสีขาวจะเป็นด้วยพี่น้อง ญาติ ฯ

ลั่นทง ว่าลูกจมูกเบื้องซ้าย เทงวุย ว่าลูกจมูกเบื้องขวา หวบแหลงว่าร่องน้ำตา เป็นร่องลงมา ริมลูกจมูกทั้งสองนั้น และร่องน้ำตานี้เป็นรากแห่งลูกจมูกทั้งสองฯ

ถ้าลูกจมูกทั้งสองดูงามเกลี้ยง ผู้นั้นจะมีวาสนาฯ

ถ้าร่องน้ำตาทั้งสองเป็นร่องลงมาถึงคางจะมีอายุยืน

ถ้าร่องน้ำตาเป็นร่องขาว จะได้เป็นขุนนาง

ถ้าลูกจมูกทั้งสองและร่องน้ำตาแตกเป็นบาดแผลผู้นั้นหากินยากจะได้สิ่งใดมักมีตำหนิ

ถ้าลูกจมูกทั้งสองดูเห็นเหมือนบวมจะเข็ญใจ

ถ้าเส้นร่องน้ำตาทั้งสอง มีสีใบมะม่วงอ่อน ท้าวพญาจะชุบเลี้ยงดี

ถ้าร่องน้ำตาเป็นสีเขียวและดำ จะเจ็บไข้มิดีฯ

ถ้าแก้มทั้งสองริมปากนั้นมีเส้นตามขวางแทงเข้าปาก ผู้นั้นจะสิ้นอายุฯ

ปีน ภาษาไทยว่า เคราผม ถ้าเคราผมดำงามหนาดีฯ

ถ้าเคราผมเหลือง เคราผมห่าง เคราผมงอมิดีฯ

ถ้าเคราผมลงมาเสมอลูกหา มีปัญญาฉลาดดีฯ

ถ้าเคราผมมากและผมดำงาม มีปัญญาดีฯ

ถ้าเคราผมงาม ขนคิ้วงาม มีปัญญามากดีฯ

ถ้าเคราผมสั้น ขนคิ้วงาม ผู้นั้นจะเข็ญใจ ภายแก่จะอยู่แต่ผู้เดียวหาที่พึ่งมิได้ฯ

ถ้าเคราผมมากและหนวดน้อย ผู้นั้นมิรู้ขาดทรัพย์ตราบเท่าสิ้นอายุฯ

ถ้าเคราผมน้อย หนวดมากผู้นั้นเป็นคนโลเลมิดีฯ

ถ้าแก้มทั้งสองหาขนมิได้ ผู้นั้นมักทุกข์มากฯ

ถ้าเคราผมและผมงามได้ลักษณะ ผู้นั้นจะมีวาสนามีเครื่องบริโภคมากฯ

ฟัด ภาษาไทยว่า ผม  เปรียบว่าเส้นผมนี้เหมือนต้นไม้อันเกิดขึ้นบนจอมเขา ถ้าผมสั้น ผมเส้นเล็กงาม ผู้นั้นมีวาสนาฯ

ถ้าผมเส้นใหญ่ดำงามและผมยาว จะได้เป็นขุนนางฯ

ถ้าคนอ้วนพี ผมมาก จึงดีฯ

ถ้าคนเนื้อน้อยผอม ผมน้อยจึงดีฯ

ถ้าผมเส้นโต เส้นแข็งกระด้าง ผู้นั้นใจโทโสมาก ใจแข็ง อาภัพลูกเมียจะอยู่แต่ผู้เดียวฯ

ถ้าผมมาก ผมหนาหนัก กลิ่นผมเหม็น จะเข็ญใจเป็นข้างท่านฯ

ถ้าผมแต่กระหม่อมถึงท้ายกำด้นสูง และกระด้าง ผู้นั้นใจชั่วฯ

ถ้าไม่มีเคราผม ผู้นั้นใจชั่วมิดี

ถ้าผมถึงคิ้ว ผู้นั้นมักจะเจ็บไข้มิดีฯ

ถ้าผมและเคราผมเส้นห่าง เส้นโต หากินยาก ทรัพย์มิคง ใจห่าง มักซื้อจ่ายฯ

ถ้าผมและเคราผมมิได้ชุ่มมัน แลดูแห้งผากอยู่ดั่งนี้ จะมีทุกข์มากตราบเท่าสิ้นอายุ

และเทวดาผู้เฒ่าตำรานี้ ตั้งตำราไว้ว่า ในแผ่นดินนี้ผู้ใดมีผมมาก ผมหนาหนักนั้น จะได้เป็นใจเสี่ยงแต่คนหนึ่งขึ้นไปนั้น มิได้มีเลย

ถ้าผู้ใดเมื่อเด็กเล็กอยู่นั้น ถ้าผมแดงมีอิฐดังนั้น ผู้นั้นพี่น้องจะตายฯ

ถ้าผู้ใดมีผมงาม มีหนวดงาม ผู้นั้นจะมีวาสนาจะมีอายุยืน จะเป็นสุขมากฯ

ถ้าผู้ใดอายุได้ยี่สิบปีนั้น เรียกว่าเด็ก ถ้าและมีหนวดและผมขาวและแห้งหามิได้ หาวาสนามิได้ อายุสั้นฯ

ถ้าผมหงอกขาว ดูหน้าเหมือนหน้าเด็กหนุ่ม ผู้นั้นเทวาดารักษาดีฯ

ถ้าผมแห้ง หน้าแห้ง จะเจ็บไข้ จะเป็นไข้ตายฯ

ถ้าผมชิดหู จะตายด้วยอดอาหารฯ

ถ้าเคราผมทั้งสองข้างงอ ผู้นั้นญาติและเมียอยู่ด้วยกันมิตลอดฯ

ถ้าผมแดงดั่งสีอิฐ จะเจ็บไข้มิรู้วายฯ

ถ้าผมเส้นงาม จะมีสุขมาก

ถ้าผมยาวผมบาง อาภัพลูกเมียพี่น้อง อยู่แต่ผู้เดียวฯ

ถ้าผมยุ่งหยิก ใจคด ใจชั่ว ใจไม่ตรงฯ

ถ้ากลางเส้นผมเป็นสีแดง เหมือนอิฐ ผู้นั้นจะตายด้วยเขี้ยวงา และอายุธมิดีฯ

ถ้าผมตรงแสกหน้านั้นหนาและยุ่งเป็นขยุ้มอยู่ ผู้นั้นกำพร้าบิดามารดาฯ

ซิว ภาษาไทยว่า หนวด ถ้าหนวดงาม คิ้วงามคือเส้นดำ เป็นมันสดใส จะได้เป็นเสนาบดีฯ

ถ้าหนวดยาวเส้นอ่อน มิได้บาง มิได้หนา แลเห็นริมปากผู้นั้นจะได้เป็นกุ้ย ภาษาไทยว่า จะเป็นขุนนางดีฯ

ถ้าหนวดสั้น หนวดแข็ง และหนวดขึ้นลำคอ อายุสั้นมิดีฯ

ถ้าขนคิ้วที่หัวคิ้วสั้น ตั้งชันมิได้ตามกัน ผู้นั้นมีเมียมักจากกันฯ

ถ้าหนวดและเคราผมหนาติดันทั้งแก้ม คาง มีลูกตายฯ

ถ้าหนวดปากสองข้างและหนวดคาง และเคราผมมิได้ติดกัน และหนวดอ่อน หนวดยาว และงาม ผู้นั้นซื่อตรง นับถือตระกูล บิดามารดา และมีปัญญาฉลาดฯ

ถ้าหนวดยาว หนวดงอ หนวดอ่อนผู้นั้นจะมีปัญญาดีฯ

ถ้าหนวดแดงดั่งสีอิฐ ขนคิ้วเป็นสันดั่งคมกระบี่ กระดูกสั้นพร้อมยาว  พร้อมดูงาม ประกอบกันและเสียงใหญ่ เสียงแจ่มแจ้ว ผู้นั้นจะได้เป็นเสนาผู้ใหญ่

ถ้าหนวดขึ้นที่คอผู้นั้นจะฉิบหาย จะตายมิดีฯ

อนึ่ง หนวดริมปากเบื้องบน เรียกว่า ซือ หนวดริมปากเบื้องต่ำ เรียกว่า ซิว หนวดคาง เรียกว่า เนียม หนวดแก้มเรียกว่า โฮ ถ้าหนวดริมปากเบื้องบนงามจะมีอายุยืน จะมีทรัพย์ฯ

ถ้าริมปากเบื้องต่ำมีหนวด และเบื้องบนหาหนวดมิได้ จะเข็ญใจไร้ทรัพย์ อยู่ด้วยพี่น้องมิได้ มักเที่ยวเตร่ฯ

ถ้าร่องจมูกหาหนวดมิได้ ผู้นั้นเพื่อนฝูงไม่นับถือ ผู้นั้นไม่เชื่อใจคนฯ

ถ้าหนวดริมปากเบื้องบนไม่มี และผมหนักผมหนา อย่าได้เอาเป็นเพื่อนฝูงมิดีฯ

ถ้าหนวดงอ ขนคิ้วงอ จะเข็ญใจมิดีฯ

ถ้าหนวดยาว จมูกงามได้ลักษณะ หนวดทั้งเคราทั้งห้าแห่งงาม ผู้นั้นอายุยืนฯ

ถ้าหาหนวดเครามิได้ ปากเหมือนสตรีและเสียงไม่ดี ผู้นั้นอาภัพลูก ถ้าเสียงดีจะมีลูกฯ

ถ้าหนวดยาว หน้าผอม หน้าเล็ก จะได้เป็นเสนา ใกล้ชิดในกรุงดีฯ

ถ้าหนวดงามดี หน้าแบน ผู้นั้นเป็นคนโลเลมักเที่ยวฯ

ถ้าหนวดริมปากเบื้องต่ำงอกขึ้นก่อนหนวดริมปากบน จะเข็ญใจมิดีฯ

ถ้าขนจมูกยาวถึงริมปากเบื้องต่ำ ผู้นั้นมีทุกข์มากฯ

ถ้าหนวดริมปากงอนขึ้นติดกัน หนวดริมปากเบื้องต่ำรุงรังอยู่ดังนั้น ทรัพย์มิตรครองทรัพย์มิได้ จะเข็ญใจฯ

ถ้าหนวดแข็งดังคมกระบี่ และงามจะได้เป็นนายทหารฯ

ถ้าหนวดเหมือนยุงปัด จะเที่ยวหาใส่ปากเลี้ยงชีวิตด้วยกำลังตนฯ

ถ้าหนวดเส้นเล็ก เป็นฝอยลมปลิวอยู่ ผู้นั้นภายแก่จะยากจนฯ

อำ ภาษาไทยว่า คอ  เหมือนขื่อเรือนอันทรงไว้ซึ่งเครื่องแห่งเรือน คือศีรษะนั้น ถ้าตัวอ้วนพีมากเนื้อบริบูรณ์ลำคอสั้นจึงดีฯ

ถ้าตัวผอมลำตัวยาวจึงดีฯ

ถ้าคอไม่สมตัวจะเข็ญใจ มิฉะนั้นอายุสั้นมิดีฯ

ถ้าคอโตหนัก และคอยาวดังคอห่าน และคอสั้นคอเล็ก ไม่สมตัวมิดีฯ

ถ้าคอสั้นเป็นเหลี่ยม ผู้นั้นจะมีทรัพย์อายุยืนฯ

ถ้าคอเล็กและยาวหนัก ผู้นั้นจะเข็ญใจหนักฯ

ถ้าคอแข็ง จะเหลียวซ้ายและขวามิได้ ผู้นั้นอายุนั้นพลันตายฯ

ถ้าคอมีหนวดปิดคอ ผู้นั้นจะตายมิดีฯ

ถ้าคอริมท้ายผมตกเป็นบั้ง มีเนื้อมาก จะมีทรัพย์อายุยืนฯ

ถ้าคอไม่ตรง ผู้นั้นจะเข็ญใจฯ

ถ้ามีแต้มดำ แต้มขาว เป็นกระ ผู้นั้นใจตรง จะมีทรัพย์ฯ

ถ้าคอเหมือนคองู ผู้นั้นใจร้ายฯ

ถ้าคองามประกอบด้วยดวงหน้างาม ผู้นั้นจะได้เป็นขุนนางมีสมบัติมากฯ

ถ้าคอเล็กหนังคอบาง จะกลืนสิ่งใดก็เห็นเข้าไป ผู้นั้นจะเข็ญใจ จะขอทานกินกลางตลอดมิดีฯ

ถ้าบ่าเสมอหนา      ถ้าแลนั่งอยู่เป็นปกติ พิศดูบ่าเสมอและราบบ่าหนาดี

ถ้าบ่าซ้ายสูงกว่าบ่าขวา ชอบค้าขายดี

ถ้าบ่าขวาสูงกว่าบ่าซ้าย มีทรัพย์สิ่งใดไว้มิคงฯ

ถ้าไหล่ทั้งสองกว้าง หนาเป็นเหลี่ยม จะทำสิ่งใดก็ดี ทำได้ทุกอัน

ถ้าบ่ากว้างและแหลม ภายแก่จะได้ยากฯ

ถ้าไหล่ลู่ดูเหมือนหนาว ผู้นั้นจะหาที่อยู่มิได้ฯ

ปวย ภาษาไทยว่า หลัง ถ้าหลังราบ หลังหนา เสมอเต็ม หลังยาว หลังกว้างดีฯ   ถ้าหลงสั้น หลังบา หลังเป็นร่องดีฯ

ปวยยกหกดู ภาษาไทยว่า ถ้าหลังก็เหมือนหลังเต่า จะได้เป็นขุนนาง แต่หนุ่ม ถ้าหลังหนา เอวกลม จะได้เป็นอธิบดีอำนาจมาก ถ้ามิได้เป็นอธิบดีจะมีทรัพย์สมบัติมากฯ

ถ้าหลังโกงหลังค่อมและอกสูง จะเข็ญใจ จะมีอายุสั้นฯ

ถ้าหลังหนาล่ำเป็นก้อนเนื้อ ผู้นั้นจะบริบูรณ์ด้วยทรัพย์สมบัติ

ถ้ากระดูกหลังต่ำ หลังร่องจะเข็ญใจฯ

ถ้าหลังโกง บั้นเอวบาง บั้นเอวแข็งเนื้อหลังน้อย ผู้นั้นอาภัพพี่น้องลูกหลานฯ

ถ้าหลังหนา หลังเต็ม หลังกว้าง จะมีทรัพย์สมบัติ จะมีวาสนาฯ

ถ้าหลังหนา อกบาง ภายแก่จะเข็ญใจ หาที่พึ่งมิได้ อยู่แต่ผู้เดียว

ถ้ากระดูกหลังที่หว่างไหล่สองข้างนั้น กระดูกหลังต่ำ ผู้นั้นเป็นคนโลเล อายุสั้นฯ

ถ้าหญิงใดหลังกลม จะได้เป็นเมียขุนนางดี

ถ้าผู้ใดหลังตะพาบปิดน้ำ อกเหมือนนอกเต่าจะเข็ญใจผู้นั้นมักพอใจเล่นชู้ฯ

ถ้าหลังราบเสมอ ผู้นั้นจะได้เป็นเสนา ตราบเท่าลูกหลานดีฯ

เฮง ภาษาไทยว่า อก  ถ้าอกกว้าง อกเสมอ อกหนา อกยาว สีงามผู้นั้นใจกล้าหาญ มีปัญญาฉลาด จะมีวาสนามาก จะมีทรัพย์สมบัติมาก จะมีบริวารมาก มีญาติพี่น้องมาก จะมีสุขมากฯ

ถ้าอกบาง หัวอกแหลม อกแคบ อกเล็ก ผิวเนื้ออกดำ ผู้นั้นใจไม่ตรง เจรจากลับกลอก ใจน้อยมักขึ้งโกรธ ใจเบาหาปัญญามิได้ จะเข็ญใจ ไร้ทรัพย์ อายุสั้นฯ

ถ้าอกกว้าง ตัวอ้วนพี มีเนื้อบริบูรณ์สมบัติดีงามนั้น ผู้นั้นจะได้เห็นใหญ่กว่าคนทั้งหลายฯ

ถ้าอกกว้างหว่างอกหนาเสมอดังกระดานเต็มบริบูรณ์จะมีทรัพย์มากฯ

ถ้าอกบางไม่มีเนื้อ เห็นแต่หนังหุ้มกระดูก ผู้นั้นหากินยามมิดีฯ

ถ้าอกแคบ อกยาว หัวอกฟก จะเข็ญใจ อายุสั้นมิดีฯ

ถ้าอกเหมือนอกไก่ หลังแอ่นเหมือนหลังเป็ด ผู้นั้นปัญญาความคิดน้อย อายุส้นฯ

ถ้านอกสั้นกว่าหน้า จะเข็ญใจ อยู่แต่ตัวผู้เดียวฯ

ถ้าอกต่ำ อกร่อง ผู้นั้นหากินยากฯ

ถ้าอกมีขน ผู้นั้นจะมีทรัพย์ฯ

ถ้าเนื้ออกหยาบ ผู้นั้นโมโหมาก ใจร้ายมุทะลุ หาอัธยาศัยมิได้ฯ

นี ภาษาไทยว่า นม  ถ้านม ฐานนมกว้าง นมโต วงนมแดง หัวนมดำ นมตรง ผู้นั้นจะมีทรัพย์ มีวาสนา มีปัญญาฉลาฯ

ถ้านมเล็ก นมปักธรณี วงนมขาว นมไม่ตรงผู้นั้นพึ่งผู้ใดมิได้ จะเข็ญใจ อายุสั้นฯ

ถ้านมกว้าง ผู้นั้นใจกว้าง  ใจเย็น ใจช้าฯ

ถ้านมแคบ อกแคบ ผู้นั้นโฉดเขลา ความคิดน้อย

ถ้าหัวนมโตและดำ ผู้นั้นมีปัญญามากฯ

ถ้าหัวนมเล็ก ผู้นั้นกำลังน้อย มักหัวหอบ เลี้ยงลูกยากฯ

ถ้าหัวนมคดงอ ผู้นั้นเลี้ยงลูกหลานยากฯ

ถ้าหัวนมยาว เลี้ยงลูกยากฯ

ถ้าหัวนมชัน เลี้ยงลูกง่ายฯ

ถ้าหัวนมโตเป็นเหลี่ยม มีลูกมีปัญญา มีวาสนา จะได้พึ่งลูกดั่งได้แก้วฯ

ถ้าหัวนมขาวและเหลือง จะเลี้ยงลูกยากฯ

ถ้าหัวนมแดงดั่งสีอิฐ มีลูกหลานจะมีวาสนา มีปัญญาดีฯ

ถ้านมแห้งเหี่ยว จะหาเลี้ยงปากไม่พอฯ

ถ้าหัวนมโต มีเนื้อ จะมีทรัพย์มากฯ

ถ้าหัวนมมีขน ผู้นั้นใจซื่อใจเบา ความคิดน้อยฯ

ถ้าหัวนมเป็นไฝดำ ลูกจะมีวาสนา จะได้พึ่งลูกฯ

ปากกวุยชุกแชกจือไฮ้ ภาษาไทยว่า ท้อง เปรียบว่าท้องเหมือนชเลอันใหญ่ ถ้าท้องกลมและยาว ผู้นั้นมีปัญญา คิดอ่านสิ่งใดก็วิตถารกว้างขวางฯ

ถ้าท้องผิวหนังขาว สายเลือดท้องแดงงามดีฯ ถ้าท้องเป็นเหลี่ยม สะดือลึกและหนังสะดือเบื้องต่ำกว่าเบื้องบน และเมื่อนั่งอยู่ปกติ สะดือขังน้ำมิได้บ้าง ผู้นั้นมีปัญญาฉลาด เรียนหนังสือดีฯ

ถ้าท้องมีเส้นวงเป็นก้นหอย ผู้นั้นคือเทวดาฯ

ถ้าท้องใหญ่และหาขนมิได้ ผู้นั้นอย่าได้คิดเป็นขุนนางเลยฯ

ถ้าท้องเบื้องต่ำนั้นใหญ่ เบื้องต้นนั้นน้อย ผู้นั้นจะมีทรัพย์มากฯ

ถ้าท้องหนาท้องแข็ง จะมีทรัพย์มากฯ

ถ้าท้องเล็กท้องบาง มิดี หากินยากฯ

ถ้าท้องเบื้องบนแหลม เบื้องต่ำเล็ก ท้องแห้ง จะเข็ญใจฯ

ถ้าสะดือจุ่น สะดือสูง อายุสั้นฯ

ถ้าท้องตะโพกเล็กตะโพกโต หาทรัพย์สินยากฯ

ถ้าขนทั้งตัวกระด้างแข็ง ผู้นั้นมีลูกเมียพี่น้อง อยู่ด้วยกันดีตลอด

ใจ๋ ภาษาไทยว่า สะดือฯ ถ้าสะดือห่าง สะดือลึก ผู้นั้นใจกล้าหาญ จะมีวาสนาฯ

ถ้าสะดือ ตื้นและแคบ ผู้นั้นโฉดเขลาปัญญาน้อย จะเข็ญใจฯ

ถ้าสะดือ ต่ำมีทุกข์มากฯ

ถ้าสะดือ สูงมักขึ้งโกรธ รู้สิ่งใดก็รู้ไม่ตลอดฯ

ถ้าสะดือ โตและกว้าง ผู้นั้นมีผู้นับถือมาก ฯ

ถ้าสะดือ เล็กและแหลม จะเข็ญใจ อายุสั้นฯ

ถ้าสะดือ มีไฝดำ ชื่อว่าอุ้มแก้ม ผู้นั้นจะมีทรัพย์บริโภคมาก จะมีวาสนาฯ

ถ้าสะดือ ลึก สะดือหว่าง สะดือเหลี่ยม สะดือตรงมีเนื้อมาก จะมีวาสนาฯ

ถ้าหลังเสมอหลังเต็ม หลังเหลี่ยม และบั้นเอวหนาแข็งและมีเนื้อล่ำมากนี้ ผู้นั้นจะหาทรัพย์ง่ายอายุยืนฯ

ถ้าหนังบั้นเอวแห้งหาเส้นมิได้ เหมือนเปลือกไม้แห้ง ผู้นั้นจะเป็นไข้ตายฯ

ผู้ใดมีวาสนา มีบั้นเอวตรง บั้นเอวแข็ง บั้นเอวเป็นเหลี่ยมฯ

ถ้าผู้ใดหาวาสนามิได้นั้น บั้นเอวต่ำ เอวแบน เล็กแคบฯ

ถ้าหลังมีลักษณะ บั้นเอวไม่มีลักษณะ ผู้นั้นดีแต่หนุ่ม ครั้นท่ามกลางอายุทรามไปฯ

ถ้าบั้นเอวมีลักษณะและหลังนั้นไม่มีลักษณะ ผู้นั้นเมื่อหนุ่มทราบเมื่อแก่อุดมฯ

ถ้าหลังและบั้นเอว มีลักษณะประกอบดูงาม ผู้นั้นจะมีวาสนา มีอายุยืนฯ

ถ้าบั้นเอวเป็นเหลี่ยม ผู้นั้นใจกว้างโอบอ้อมฯ

ถ้าบั้นเอวนน้อยตะโพกใหญ่ เมื่อหนุ่มเข็ญใจ ภายแก่อุดมฯ

ถ้าบั้นเอวใหญ่หนา ตะโพกเล็ก เมื่อน้อย เมื่อหนุ่มอุดม ภายแก่จะเข็ญใจฯ

ไสตุน ภาษาไทยว่า สะโพก  ถ้าหนุ่มและตะโพกลีบลึก จะหาทรัพย์สินยาก ครองสมบัติบิดามารดามิได้จะจากที่ไปอยู่ที่อื่น ๆ

ถ้าผู้ใดตะโพกหาเนื้อมิได้ แต่หนุ่มตาบเท่าถึงแก่ ผู้นั้นเลี้ยงลูกยาก มีเมียมักตาย มักเที่ยวไปต่างประเทศอยู่มิได้เป็นที่ ไปปลูกตัวที่อื่น ๆ

ถ้าตัวโตผอมตะโพกลีบ เมื่อน้อยจะเรียนสิ่งใดนั้นได้น้อย ลืมหลงเสียมากฯ

ถ้าตัวตะโพกหาเนื้อมิได้ และตะโพกลีบเล็ก ผู้นั้นมีเมียเลี้ยงลูกยาก มิได้จะเข็ญใจฯ

ถ้าตะโพกโต ท้องโต จะหาทรัพย์ได้ง่าย ๆ

ถ้าผู้หญิงใดตะโพกโต มิดีฯ

ถ้าตะโพกแหลม มักผิดปากกันกับบิดาและบุตรมักมิชอบกันฯ

ถ้าลำตัวยาว ตะโพกลีบ เนื้อน้อย หาทรัพย์สินยาก จะเข็ญใจ

ชิด ภาษาไทยว่า หัวเข่า  ถ้าหัวเข่ากลมดั่งถังและโต ผู้นั้นมิได้เป็นถ้อยความ แต่หนุ่มตราบเท่าสิ้นอายุฯ

ถ้าต้นขาโตและเข่าแหลม มักเป็นถ้อยเป็นความมิรู้วายเลยฯ

ถ้าต้นขาเล็ก เข่าโตเหมือนขานกยาง ผู้นั้นจะเข็ญใจ เป็นคนโลเลฯ

ถ้าเข่าเล็กและอ้วน ดั่งหากระดูกไม่ได้นั้น จะตายแต่หนุ่มฯ

ถ้าหัวเขาเป็นเอ็นมาก ผู้นั้นเข็ญใจมักเที่ยวหาเลี้ยงชีวิตฯ

ถ้าขามีขน ผู้นั้นไม่ถูกเนื้อความ มหันตานุโทษ ไม่ต้องโบยตีฯ

ถ้าขนต้นขาสั้น ขนแข็งเส้นโต ผู้นั้นมักต้องโบยตีมาก ๆ